Οι πρώτοι εξωπλανήτες που ανακαλύφθηκαν ήταν γύρω από ένα άστρο νετρονίων – Θα μπορούσαν όμως να φιλοξενούν ζωή;

Το 1991, ραδιοσήματα από το πάλσαρ PSR B1257 12 που βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου, οδήγησαν τον Alexander Wolszczan καθηγητή της Αστρονομίας και Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας, στην ανακάλυψη των πρώτων πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Η εικόνα δείχνει το πάλσαρ PSR J1846-0258, το πιο φωτεινό λευκό σημείο στο κέντρο της, να περιβάλλεται από το νεφέλωμα σε μπλε χρώμα. Σε πράσινο χρώμα είναι ένα κέλυφος από αέριο, απομεινάρι του άστρου που εξερράγη και άφησε πίσω του το άστρο νετρονίων.

Ο Wolszczan χρησιμοποίησε τότε το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο, για να συλλάβει τα ραδιοκύματα που προέρχονταν από ένα μακρινό και μικροσκοπικό άστρο νετρονίων στον...
αστερισμό της Παρθένου, κάπου 10.000 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Οι μετρήσεις αυτές τον βοήθησαν να καθορίσει ότι δύο από τους πλανήτες του άστρου είναι παρόμοιοι σε μάζα με τη Γη και ο άλλος παρόμοιος με τη μάζα της Σελήνης.

Μέχρι την ανακάλυψη του Wolszczan, οι μόνοι γνωστοί πλανήτες βρίσκονταν στο ηλιακό μας σύστημα. Οι πλανήτες που βρήκε ο Wolszczan πιθανώς δεν υποστηρίζουν ζωή, επειδή το μικρό πάλσαρ τους βομβαρδίζει με μια θανάσιμη ακτινοβολία.

Το αστέρι νετρονίων που ανακάλυψε ο Wolszcan είναι ό,τι απέμεινε από μια έκρηξη σουπερνόβα – με μια μάζα μεγαλύτερη από του ήλιου η οποία συμπιέζεται σε μια ακτίνα 10 χιλιομέτρων και με πυκνότητα 100 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από ένα συνηθισμένο στερεό. Η ακτινοβολία που εκπέμπουν τα άστρα νετρονίων είναι εκθετικά πιο φωτεινή από ένα επίγειο λέιζερ και τα μαγνητικά πεδία τους είναι εκατομμύρια φορές πιο ισχυρά από αυτά που δημιουργούνται στη Γη. Τέλος η βαρύτητα τους είναι κατά 1.000 δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη από της Γης.

Το αστέρι νετρονίων PSR B1257 12 ακτινοβολεί λίγο φως, αλλά εκπέμπει διαπεραστικές ακτίνες-Χ, ενώ εκτινάσσει ανέμους σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Οι αστρονόμοι νιώθουν αμηχανία στο πώς βρίσκεται εκεί πέρα αυτό το πλανητικό σύστημα. Αλλά πιστεύουν ότι το προγενέστερο αστέρι (από το οποίο γεννήθηκε το πάλσαρ) είχε το δικό του σύστημα πλανητών πριν από τη φάση της σουπερνόβα. Οι τρεις πλανήτες που παρέμειναν εκεί υπήρχαν σε εξωτερικές τροχιές, ενδεχομένως με μορφές ζωής που θα είχαν εξαφανιστεί από την απρόσμενη έκρηξη του σουπερνόβα.

Ο φυσικός του Cambridge, Martin Rees, δείχνει ότι θα μπορούσε ενδεχομένως η ζωή να εξελιχθεί ακόμα και στο ίδιο άστρο νετρονίων, ως ένας «υπερ-πυκνός μικροσκοπικός οργανισμός, που όμως να ελέγχεται από πυρηνικές δυνάμεις και με ένα μεταβολισμό πολύ ταχύτερο από ότι η συνηθισμένη ζωή που βασίζεται στη χημεία.

Ας σημειωθεί ότι οι δυο πιο απομακρυσμένοι πλανήτες από το πάλσαρ έχουν περίπου το μέγεθος της Γης. Πιθανότατα μπορεί να φτάνουν στους πλανήτες ακτίνες με φορτισμένα σωματίδια από το πάλσαρ, κάνοντας έτσι το νυχτερινό ουρανό τους να φωτίζεται σαν το δικό μας Βόρειο Σέλας.

Από εκείνη την ιστορική ανακάλυψη-ορόσημο, έχουν ανακαλυφθεί κάπου 170 εξωηλιακοί πλανήτες γύρω από αστέρια που καίνε πυρηνικά καύσιμα. Οι πλανήτες που εντοπίστηκαν από τον Wolszczan εξακολουθούν να είναι οι μόνοι γύρω από ένα νεκρό άστρο. Επίσης, αυτοί μπορεί να είναι μέρος της δεύτερης γενιάς των πλανητών, με την πρώτη γενιά να έχει καταστραφεί όταν το άστρο τους έγινε σουπερνόβα, και με τα υλικά από αυτήν να φτιάχτηκαν οι πλανήτες της δεύτερης γενιάς. Η ανακάλυψη από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer ενός δίσκου σκόνης και υλικών γύρω από ένα πάλσαρ θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει την απαρχή ενός ομοίως "αναγεννημένου" πλανητικού συστήματος.

Έτσι δεν είναι και τόσο παράδοξα, που το 1973 ο αστρονόμος Φρανκ Ντρέικ (που έβγαλε τη φημισμένη εξίσωση Drake) πρότεινε ότι η ευφυής ζωή θα μπορούσε να κατοικήσει πάνω στα αστέρια νετρονίων, γεγονός που ενέπνευσε τον συγγραφέα βιβλίων επιστημονικής φαντασίας Robert Forward να γράψει το βιβλίο Αυγό του Δράκου (Dragon’s Egg), στο οποίο ανέπτυσσε τη θεωρία του Drake ότι τέτοια πλάσματα θα είναι μικροσκοπικά.

Πηγή: Daily Galaxy 
(από physics4u)