Τα επτά σενάρια για την αναδιάρθρωση του χρέους

Εντείνονται συνεχώς τα ερωτήματα και τα δημοσιεύματα, ακόμα και μέσα στις ημέρες του Πάσχα για το τι θα γίνει με την αναδιάρθρωση, τι σημαίνει και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει μια τέτοια κίνηση.

Μπορεί την αναδιάρθρωση να την αρνούνται κατηγορηματικά Ελλάδα, Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ., οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης έχουν… διαφορετική άποψη.

Δεν αφήνουμε έξω όμως και τα Γερμανικά ΜΜΕ και γενικά φωνές από τη...
χώρα που μιλάνε για άμεση κιόλας αναδιάρθρωση.

Πέρα από τις φήμες, τα δημοσιεύματα και τα e – mails, ενδιαφέρον έχει να δούμε το τι λένε οι ειδικοί γύρω από το θέμα της αναδιάρθρωσης, καθώς έχει γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας στις συζητήσεις που δίνουν και πέρνουν στις παρέες που μαζεύονται τις ημέρες του Πάσχα.

Τι προβλέπει έκθεση διεθνούς νομικού γραφείου για το ενδεχόμενο «κουρέματος», που δημοσιεύει το ΒΗΜΑ της Κυριακής.

ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. Βγαίνουμε στις αγορές

Το σενάριο αυτό που υποστηρίζουν στις επίσημες δηλώσεις τους οι αξιωματούχοι της ΕΕ,του ΔΝΤ και της ΕΚΤ και η ελληνική κυβέρνηση προβλέπει ότι η Ελλάδα εφαρμόζοντας το μνημόνιο θα είναι σε θέση να βγει στις αγορές,αν όχι το 2012, στο τέλος του προγράμματος οικονομικής πολιτικής το 2013.Τότε,λέει το σενάριο αυτό,η δημοσιονομική πρόοδος που θα έχει σημειώσει η Ελλάδα και οι διαρθρωτικές αλλαγές που θα έχει υλοποιήσει θα της επιτρέψουν να δανειστεί και πάλι από τις αγορές με λογικά επιτόκια.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Με το δημόσιο χρέος το 2013 να διαμορφώνεται περί το 160% του ΑΕΠ ή και υψηλότερα δύσκολα θα μπορούν να πειστούν οι αγορές για τη βιωσιμότητα του χρέους.Επιπλέον,το σενάριο αυτό προϋποθέτει ακόμη δύο χρόνια σκληρής λιτότητας,στοιχείο που δημιουργεί ερωτήματα για τις αντοχές του πολιτικού συστήματος. Γεννάται επίσης το ερώτημα τι θα συμβεί αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να πιάσει τους στόχους του μνημονίου.

Δηλαδή,η ΕΕ και το ΔΝΤ θα χαλαρώσουν τα κριτήρια προκειμένου να χορηγήσουν τις δόσεις της βοήθειας ή το γερμανικό κοινοβούλιο θα ζητήσει να σκληρύνει τη στάση της η Γερμανία; Και αν χαλαρώσουν τα κριτήρια,θα ισχύσει το ίδιο και για τις άλλες χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα (Ιρλανδία και Πορτογαλία); Ενα άλλο θέμα που προκύπτει είναι τι θα συμβεί αν η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία αποφασίσει να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση αφού το παράδειγμα της Ελλάδας δείχνει ότι το μνημόνιο δεν εγγυάται την επιτυχία.

ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ 2013

Αν η Ελλάδα θέλει να αντιμετωπίσει το θέμα του χρέους πριν από το 2013 θα πρέπει να έχει την έγκριση της ΕΕ και του ΔΝΤ. Και τούτο διότι η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί κατά τη συνάντησή τους στην Ντοβίλ δεσμεύθηκαν πως δεν θα υπάρξει αναδιάρθρωση πριν από το 2013. Το ζήτημα αυτό θεωρείται ότι μπορεί να ξεπεραστεί αν η αναδιάρθρωση γίνει εθελοντικά, δηλαδή με συμφωνία των πιστωτών.

2. Η επιμήκυνση

Μια εκδοχή είναι να προταθεί στους κατόχους ομολόγων από τον ιδιωτικό τομέα (κυρίως βορειοευρωπαϊκές τράπεζες) να αποδεχθούν επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των ομολόγων τους. Ετσι δεν θα υπάρχει «κούρεμα» και δεν θα μεταβληθεί η ονομαστική αξία των τίτλων που κατέχουν. Ως εκ τούτου δεν θα εγγράψουν ζημιές. Αυτό έγινε το 2003 και στην Ουρουγουάη, το επονομαζόμενο reprofiling.

Μάλιστα, για να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή, θα δοθεί στους πιστωτές η δυνατότητα να ανταλλάξουν τους τίτλους που κατέχουν με νέους οι οποίοι θα φέρουν την εγγύηση διεθνών οργανισμών όπως η ΕΕ και το ΔΝΤ (όπως στα Βrady Βonds). Με τον τρόπο αυτόν τα χρήματα από τη βοήθεια των 110 δισ. ευρώ που δεν θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή ομολόγων θα χρησιμοποιηθούν για την αγορά και διαγραφή χρέους.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Υπάρχει αμφιβολία για το αν και κατά πόσον η λύση αυτή θα οδηγήσει στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους καθώς η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος και να εφαρμόσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισ. ευρώ για τη μείωση του χρέους. Οι αμφιβολίες αυτές θα προκαλέσουν ισχυρισμούς ότι η επιμήκυνση θα είναι το πρώτο στάδιο σε μια ευρύτερη αναδιάρθρωση που περιέχει και «κούρεμα» σε δεύτερη φάση.

Οι τράπεζες με μεγάλες θέσεις σε ελληνικά ομόλογα τα οποία έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους για διακράτηση ως τη λήξη τους και έτσι τα αποτιμούν στην ονομαστική τους αξία θα ζητήσουν διαβεβαιώσεις ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα τους υποχρεώσει να αποτιμήσουν τους νέους τίτλους σε τιμές αγοράς.

3. Η πλήρης αναδιάρθρωση

Η τελευταία επιλογή αφορά την πλήρη αναδιάρθρωση του χρέους πριν από το 2013 έτσι ώστε να γίνει βιώσιμο το συντομότερο δυνατόν και να απαλλαχθεί η χώρα από αυτό το βάρος. Μια τέτοια αναδιάρθρωση περιλαμβάνει σημαντικό «κούρεμα» και ταυτόχρονα επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής με στόχο να προχωρήσει η δημοσιονομική εξυγίανση και να μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές ύστερα από μερικά χρόνια.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Θα πρέπει να εγκαταλειφθεί η ιδέα της εθελοντικής αναδιάρθρωσης και να αναζητηθεί άλλος τρόπος που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναδιάρθρωση, όπως η αδυναμία της Ελλάδας να εξοφλήσει ομόλογα που λήγουν.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες, έχοντας ξοδέψει δισ. ευρώ των φορολογουμένων για να αποφύγουν την αναδιάρθρωση του χρέους μιας χώρας της ευρωζώνης, πρέπει να περάσουν στο άλλο άκρο, κάτι που η Ευρώπη δεν φαίνεται πως είναι έτοιμη να κάνει. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει τρομακτικό αντίκτυπο στη Λισαβόνα, στη Μαδρίτη και σε άλλες περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης.

ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟ 2013

Αν η Ελλάδα δεν κατορθώσει να επιστρέψει στις αγορές το 2013 με τη λήξη του προγράμματος οικονομικής πολιτικής, υπάρχουν τέσσερα πιθανά σενάρια. Τα τρία από αυτά αφορούν αναδιάρθρωση του χρέους και το τέταρτο συνεχείς οικονομικές «ενέσεις» και κηδεμονία από την ΕΕ και το ΔΝΤ για αόριστο χρονικό διάστημα.

4. Αναδιάρθρωση δανείων ΕΕ-ΔΝΤ

Στο τέλος του μνημονίου τον Ιούνιο του 2013 περίπου το ένα τρίτο του χρέους θα βρίσκεται στα χέρια της ΕΕ και του ΔΝΤ. Επίσης ένα μεγάλο μέρος του χρέους που σήμερα ανέρχεται σε 50 δισ. ευρώ θα κατέχει η ΕΚΤ. Αναδιαρθρώνοντας αυτό το κομμάτι, το χρέος γίνεται διαχειρίσιμο και η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει στις αγορές.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Πολιτικά θεωρείται πολύ δύσκολο ως αδύνατο να πληρώσουν οι φορολογούμενοι και να μη βάλουν το χέρι στην τσέπη οι τράπεζες, τα επενδυτικά κεφάλαια και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

5. Αναδιάρθρωση των δανείων του ιδιωτικού τομέα

Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, προτείνεται σημαντικό «κούρεμα» στα ομόλογα των ιδιωτών.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Ακόμη και η συνολική διαγραφή του χρέους των ιδιωτών δεν εγγυάται την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές καθώς η χώρα θα θεωρείται αφερέγγυα εξαιτίας του ότι αθέτησε τις υποχρεώσεις της. Οι επιπτώσεις από τη ζημιά που θα υποστούν θα έχουν αντίκτυπο στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και θα πλήξουν το κύρος της ευρωζώνης, με συνέπειες στο κόστος δανεισμού και άλλων χωρών.

6. Αναδιάρθρωση των δανείων της ΕΕ, του ΔΝΤ και του ιδιωτικού τομέα

Η επιλογή αυτή αφορά την αναδιάρθρωση του χρέους που κατέχουν τόσο η ΕΕ και το ΔΝΤ όσο και ο ιδιωτικός τομέας κάποια στιγμή μετά τα μέσα του 2013. Με αυτόν τον τρόπο οι ζημιές που θα υποστεί ο ιδιωτικός τομέας θα περιοριστούν και έτσι οι επιπτώσεις στο σύστημα θα είναι μειωμένες.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Η λύση αυτή μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνο αν τα βάρη επιμερισθούν εξίσου μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.

7. Η Ελλάδα τίθεται σε διεθνή κηδεμονία

Εφαρμόζεται νέο πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας από ΕΕ και ΔΝΤ με νέο μνημόνιο και η χώρα μπαίνει σε διεθνή κηδεμονία. Σταδιακά όλο το χρέος προς ιδιώτες αποπληρώνεται και περνά στα χέρια της ΕΕ και του ΔΝΤ.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Το σενάριο αυτό πολιτικά δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την Ελλάδα. Διότι κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι η αρχική βοήθεια των 110 δισ. ευρώ ήταν ένα δόλωμα για να οδηγήσουν τη χώρα στην κηδεμονία.

ΤΑ ΣΥΝ

Το ελληνικό χρέος έχει ίδια χαρακτηριστικά με το χρέος χωρών που προχώρησαν σε αναδιάρθρωση όπως η Αργεντινή (2001-05), ο Ισημερινός (2000) και η Ουρουγουάη (2003).Ως εκ τούτου δεν αναμένεται να προκύψουν περίπλοκα ζητήματα όπως π.χ. με το Ιράκ. οι πιστωτές του οποίου ήταν μια ανομοιογενής ομάδα που αποτελείτο από τράπεζες, προμηθευτές, κατασκευαστικές εταιρείες, εμπορικούς εταίρους,ιδιώτες κ.λπ. Στην περίπτωση της Ελλάδας πρόκειται για ομολογιούχους.

Η Ελλάδα έχει καλές σχέσεις με διεθνείς οργανισμούς (ΕΕ, ΔΝΤ κ.λπ.) που θα μπορούσαν να εγγυηθούν τα νέα ομόλογα που θα αντικαταστήσουν τα υφιστάμενα.

Πολύ μικρός αριθμός ελληνικών ομολόγων βρίσκεται σε χέρια ιδιωτώναποταμιευτών.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα για την Ελλάδα είναι το γεγονός ότι το 90% των ομολόγων έχουν εκδοθεί με βάση τον ελληνικό νόμο που σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει τον νόμο για να επιλύσει διαδικαστικά θέματα που μπορούν να προκύψουν στην πορεία. Η Ρωσία το 1998 και η Ουρουγουάη το 2003 άλλαξαν τον νόμο κατά τη διάρκεια της αναδιάρθρωσης.

ΤΑ ΠΛΗΝ

Ενα μεγάλο μέρος των ομολόγων (περίπου 30%) βρίσκεται στα χέρια ελληνικών θεσμικών επενδυτών (τράπεζες,ασφαλιστικά ταμεία,αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ.).Πιθανή αναδιάρθρωση θα προκαλέσει σημαντικές απώλειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών ομολόγων και πιθανή αναδιάρθρωση θα προκαλέσει τριγμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών.

Το ελληνικό χρέος είναι εκφρασμένο σε ευρώ,το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.Πιθανή αναδιάρθρωση χώρας-μέλους της ευρωζώνης εκτιμάται ότι θα πλήξει το ευρώ.

(από tovima, hellenicspace)