Σε προηγούμενο άρθρο μας (Κάμερον, Κλίντον και Σαρκοζί για χάρη της BP ρίχνουν τον Καντάφι), αναφέραμε την σχέση της BP (βρετανικών και αμερικανικών συμφερόντων) με τη Λιβύη και πώς τα συμφέροντά της απειλούνται από την πολιτική αστάθεια της περιοχής. Όμως ποιες άλλες ευρωπαϊκές πετρελαϊκές εταιρείες έχουν παρόμοια σχέση με τη...
Λιβύη και επίσης απειλούνται με παρόμοιο τρόπο;...
1. η ΕΝΙ (πρώην Agip), ιταλικών συμφερόντων
2. η Total, γαλλικών συμφερόντων
3. η Shell, βρετανικών, ολλανδικών και αμερικανικών συμφερόντων
4. η Repsol, ισπανικών συμφερόντων
5. RW Dia E, γερμανικών συμφερόντων
6. η Wintershall, γερμανικών συμφερόντων (θυγατρική της BASF που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία χημικών στον κόσμο)
7. Όλες οι παραπάνω
Η σωστή απάντηση είναι η... 7η.
Το 1959 ο Λίβυος μονάρχης Ίντρις με εκχώρηση δικαιωμάτων στις εταιρείες Esso, Mobil, Texas Gulf και σε άλλες μικρότερες, έκανε τις πρώτες μαζικές εξορύξεις. Ο Καντάφι με ένα πραξικόπημα το 1969 ανέλαβε την εξουσία και δημιούργησε το 1970 την NOC (National Oil Corporation), κρατικών συμφερόντων, και αποφάσισε την συν-διαχείριση των κοιτασμάτων με ξένες εταιρείες. Από τότε συνεργάζεται με πολυεθνικές από όλον τον κόσμο για την εξόρυξη πετρελαίου και προσπαθεί πάντα να επιβάλει τους δικούς του σκληρούς όρους. Στο πέρασμα του χρόνου, η σχέση του Καντάφι με τις συνεργαζόμενες εταιρείες είχε διακυμάνσεις, ανάλογα με τα παγκόσμια πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα.
Το 1973, κατά τον Αραβο-ισραηλινό πόλεμο, η Λιβύη, η Σ. Αραβία και άλλες Αραβικές χώρες, επέβαλαν εμπάργκο στις χώρες που υποστήριζαν το Ισραήλ, δηλαδή κυρίως τις ΗΠΑ. Η BP τότε κινήθηκε νομικά εναντίον της NOC, αφού αυτή η ενέργεια έπληττε τα συμφέροντά της. Η Λιβύη τότε άρχισε να συνεργάζεται με εταιρίες με έδρα τη Γαλλία και την Αργεντινή. Με τη λήξη του πολέμου, όλες οι χώρες ήραν το εμπάργκο εκτός από τη Λιβύη. Ο Καντάφι προτίμησε να συνεργαστεί με τις Exon, Mobile, Agip, Elf Aquitaine και αυτές με τη σειρά τους συμφώνησαν την εν μέρει κρατικοποίηση των εκεί παραρτημάτων των εταιρειών τους. Η μόνη εταιρεία που δε δέχτηκε αυτήν την συμφωνία ήταν πάλι η ΒΡ. Κατά τη δεκαετία του 80, στη Λιβύη ασκήθηκαν εκ νέου πιέσεις από την Αμερική. Ο Ρήγκαν επέβαλε εμπάργκο στη Λιβύη και απαγόρευσε σε αμερικανικές εταιρείες να συνεργάζονται με τον Καντάφι.
Ο λόγος ήταν οι στενές σχέσεις του Καντάφι με τη Ρωσία και οι ισχυρισμοί της Αμερικής για διασυνδέσεις της Λιβύης με τρομοκράτες. Ο Καντάφι τότε στράφηκε σε συνεργασίες με βουλγαρικές, ρουμανικές, καναδικές, βραζιλιάνικες, ιταλικές κ.α. εταιρείες. Κατά τη δεκαετία του 90, η Λιβύη απομονώθηκε ακόμα περισσότερο από τις διεθνείς αγορές. Κύριος μοχλός πίεσης αποτέλεσε η επιθυμία των Ηνωμένων Εθνών να παραδώσει η Λιβύη δύο υπόπτους για το τρομοκρατικό χτύπημα στο αεροπλάνο της PanAm πάνω από την περιοχή Λόκερμπι της Σκωτίας το 1988 που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 259 επιβατών και 11 ανθρώπων στο έδαφος. Και πάλι ο Καντάφι αποφάσισε να συνεργαστεί με βελγικές, γερμανικές, κορεάτικες κ.α. εταιρείες. Το 1999, ο ΟΗΕ ήρε τις πιέσεις και το 2003 η Λιβύη αποφάσισε να αποζημιώσει με 2,7 δις $ τους συγγενείς των θυμάτων του Λόκερμπι. Με διαρκείς διπλωματικές προσπάθειες και ανταλλαγές, η Λιβύη αποφάσισε να μην ασχοληθεί με την παραγωγή όπλων μαζικής καταστροφής (πυρηνικά) και οι ΗΠΑ με τη σειρά τους αφαίρεσαν από τη λίστα των χωρών που υποθάλπουν την τρομοκρατία τη Λιβύη και έτσι από το 2006, όλες οι πολυεθνικές εταιρείες ξαναμπήκαν σε κύκλους συνεργασίας με τη Λιβύη.
Ο Καντάφι απειλεί ότι αν καταπνίξει τις εξεγέρσεις των αντικαθεστωτικών, θα διακόψει τη συνεργασία με τις πολυεθνικές με τις οποίες συνεργάζεται και θα στραφεί στην Κίνα, στην Ινδία και τη Ρωσία. Δεδομένης της ιστορίας των σχέσεων του Καντάφι με τις πολυεθνικές που περιγράψαμε πιο πάνω, είναι σίγουρο ότι ο Καντάφι είναι ικανός για όλα! Ακόμα κι αν δεν έχει πραγματικό σκοπό να διακόψει τις συνεργασίες, τέτοιες δηλώσεις πλήττουν ανεπανόρθωτα τις αξίες των μετοχών των εν λόγω εταιρειών. Δικαιολογείται έτσι η απόφαση της ΕΕ να επέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη, αλλά οι λόγοι κάθε άλλο παρά ανθρωπιστικοί είναι…
(από τρελό κουνέλι, apneagr)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου