Αϊβαλί (“Φίλος μεν Πλάτων, φιλτέρα δε η αλήθεια”)

Του Θανάση Νικολαΐδη

ΒΡΕΘΗΚΕ στη Μ. Ασία ο (ηρωικός) ελληνικός στρατός. Ως απελευθερωτής(;) και λυτρωτής(!). Δεν το’ θελε η Ελλάδα-το’ θελαν οι «Σύμμαχοι». Κι έγειρε η ζυγαριά αρνητικά για ‘μας, στη φάση που το γούσταραν. Για να πέσουν «κάστρα» μας στους Τούρκους, να φτάσουν στην Ελλάδα τ’ απομεινάρια του ηρωικού στρατού μας και ν’ αρχίσει το φευγιό, σφραγίζοντας τη συμφορά.
ΕΙΧΕ τους έλληνές του το Αϊβαλί (Κυδωνίες), την ιστορία του και το τέλος του. Κι αν «έβγαλε» τον Φώτη Κόντογλου, ο Ηλίας Βενέζης μας το ’φερε κοντά, μέσα απ’ τις...
αφηγήσεις στα έργα του («Αιολική γη», «το Νούμερο»…). Μια μικρή πόλη που άνθισε τον 18ο αι., για να σβήσει τραγικά το ’22 και σήμερα να μας θυμίζει ό,τι δεν ξεχνιέται απ’ τη συμφορά. Κι έγινε τραγούδι το Αϊβαλή, θρύλος και νοσταλγία.
ΗΤΑΝ μεσημέρι κι ανοίξαμε τις «μεσημεριανούδες». Τα κορίτσια με τη σηκωμένη φούστα, με τους μηρούς καμάρι τους και «κίνητρο» για τηλεθέαση. Με τα «ελληνικά» τους, την ωραιοπάθεια, τις καπελαδούρες και με το μάτι στο μόνιτορ, μη χάσουν στιγμή απ’ τη μόστρα. Ανάμεσά τους περίεργοι «αντρικοί» τύποι, που ο ένας ξεκαρδίζεται χωρίς λόγο, ο άλλος υπερφαλαγγίζει τις γυναίκες σε κουτσομπολιό κι όλοι τους συνεπείς στο θεματολόγιο (αν π.χ. είναι έγκυος η κα Καραβάτου, απόψεις για τους γκέι…). Και η κα Τατιάνα; «Λίγο περισσότερο βυζάκι δεν θα ‘ταν προτιμότερο;» να λέει σε 14/χρονο κοριτσάκι που καμάρωνε στην εκπομπή της.
ΚΙ ύστερα; Πέσαμε στα κανάλια της… καθολικής διαμαρτυρίας για τις επικείμενες συγχωνεύσεις σχολείων. Φόβος γονιών «μη δεν μάθουν γράμματα τα παιδιά» (άρα τώρα μαθαίνουν). Αφορμή και «ευκαιρία» για μαθητικούς «αγώνες» με καταλήψεις. Ξεσηκωμός και αντίδραση, μιας και «πάμε καλά» από μόρφωση των παιδιών μας. Και με την ιστορία και στα μαθηματικά τους.
ΠΡΟΧΩΡΗΣΑΜΕ την αναζήτηση γραδάροντας τη σοφία νεοελλήνων που πέρασαν από σχολεία και εκπαίδευση και αναζητώντας επίπεδα μόρφωσης. Πέσαμε στην ΕΤ1. Η εκπομπή της είχε θέμα τη Μικρασία και αναφορά στο Αϊβαλί. Βγήκε η δημοσιογράφος στο δρόμο και ρωτούσε τυχαία νέους και νέες. «Τι είναι, τι ξέρετε για το Αϊβαλί;». Οι απαντήσεις (κι ήταν καμιά δεκαριά) «κινήθηκαν» ανάμεσα στη σιωπή με το σήκωμα των ώμων, μέχρι το γλυκό που το λένε… σαραγλί». Τρίζουν τα κόκαλα του Βενέζη. Οι απαντήσεις έχουν να κάνουν με την αποστηθισμένη ιστορία απ’ τον απειθάρχητο μαθητή των καταλήψεων και της «Πενταήμερης». Δεν έμεινε χώρος στο μυαλό του μέσου έλληνα. Το γέμισαν σκουπίδια!