2007-2010: Η μεγάλη μεταλλαγή

Του Νίκου Κοτζιά

Μετά τις ήττες του 2004 και 2007

Πριν τρία χρόνια, στις 17 Σεπτεμβρίου, ο Γ.Παπανδρέου αποφασίζει να μην παραιτηθεί από την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ και να δώσει μια διαφορετική μάχη από εκείνη του 2004 και του 2007. Να μην δώσει, δηλαδή, μια ακόμα μάχη επικοινωνίας όπως στις προηγούμενες εκλογικές μάχες που είχε χάσει, αλλά να...
δώσει, επιτέλους, μια ουσιαστική πολιτική μάχη.Στις βουλευτικές εκλογές του 2007 ο Γ.Παπανδρέου πήγε στηριγμένος στο επιτελείο που έχει και σήμερα μετά τον ανασχηματισμό της Κυβέρνησης. Η μάχη εκείνη ήταν μια μάχη στο γυαλί χωρίς πολιτική ουσία. Ήταν μια «ευκαιρία» ανάπτυξης ακόμα πιο καλών σχέσεων αυτού του επιτελείου με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωση. Δεν διατύπωνε με σαφήνεια πολιτικές προτάσεις, διότι άλλοι στο επιτελείο του δεν είχαν σαφήνεια και άλλοι δεν ήθελαν να δείξουν αυτό που σκέφτονταν από τότε και δείχνουν σήμερα. Όταν διατυπώθηκε η θέση ότι η εκλογική μάχη του 2007 θα χανόταν με τρόπο παρόμοιο με εκείνο που χάθηκαν οι εκλογές το 2004 και με ανάλογα υψηλά ποσοστά, υπήρξε βαθύτατη ενόχλυση. Η ζωή, βέβαια, δικαίωσε αυτή την ανάλυση, όπως είχε συμβεί και με την κάθετη διαφωνία που είχε διατυπωθεί το 2004 στην επιλογή να αναλάβει ο Γ.Παπανδρέου το βάρος μιας εκ προοιμίου χαμένης εκλογικής μάχης.Το ενδιαφέρον είναι ότι οι εκλογές του 2007 χάθηκαν χωρίς ούτε ένα στέλεχος του τότε εκλογικού επιτελείου του ΠΑΣΟΚ να ερμηνεύσει με κάποιο τρόπο αιτίες και λάθη αυτής της ήττας. Απλά καλούσαν και εκείνοι τον Παπανδρέου να παραιτηθεί, υβρίζοντάς τον με τρόπο περισσότερο από απρεπή. Βέβαια, όταν κατέγραψαν ότι δυνάμωνε εκ νέου και να έχει προοπτικές νίκης, τόσο στην εσωκομματική μάχη αρχικά, όσο και στις εθνικές εκλογές αργότερα, άλλοι από τους εξαφανισμένους επέστρεψαν και άλλοι που τον ύβριζαν αποφάσισαν να παριστάνουν τους Ηρακλείς του στέμματος.

Σε τι οφείλεται η νίκη του 2009

Ο κατεστραμμένος Παπανδρέου του 2007 μπόρεσε να κερδίσει δύο χρόνια αργότερα τις εκλογές με μια διαφορά μεγαλύτερη του 10%. Το επιτελείο της ήττας του 2007 και της σημερινής κυβέρνησης προσπαθεί να αποδώσει την νίκη του 2009 αποκλειστικά στη δική δημόσια εικόνα και στη φροντίδα που επέδειξε στην ανάπτυξη καλών σχέσεων με την διαπλοκή. Δεν θέλει δε να θυμάται, τις επιλογές που ακολούθησε το 2004 και το 2007 και με τις οποίες οδηγήθηκε το ΠΑΣΟΚ σε ήττες. Η ιστορική αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ νίκησε το 2009 διότι αμέσως μετά τις εκλογές του 2007 και μέχρι την άνοιξη του 2009 επέλεξε μια διαφορετική πολιτική από εκείνη που ακολούθησε στις εκλογές του 2004 και 2007. Αποτυχημένη πολιτική στην οποία έχει επανακάμψει.Από την ημέρα των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2007 και τις ιαχές - απαίτησης της διαπλοκής να παραιτηθεί ο Γ.Παπανδρέου, ένας πολύ ευρύτερος κύκλος από προηγούμενα συνειδητοποίησε ότι στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα πολιτικής ουσίας και υπονόμευσης των δημοκρατικών κανόνων. Οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας καθώς και τα πλέον δυναμικά της στρώματα, βρίσκονταν σε πορεία αποδιοργάνωσης. Στην Ελλάδα διοικούσαν και διοικούν 10-15 μεγάλες οικογένειες και 200 άλλες που στηρίζονται στην ισχύ των πρώτων, αλλά και τις στηρίζουν. Η Ελλάδα βάδιζε προς τον γκρεμό, χωρίς ιδέες, χωρίς πολιτικές, χωρίς ριζοσπαστικές επιλογές βουτηγμένη στη λαμογιά και τη διαπλοκή της κοινωνίας της συνοχής. Κυριάρχησαν και κυριαρχούν εκείνοι που έφεραν την χώρα εδώ που την έφεραν. Οι οποίοι βγάζουν κέρδη ακόμα και από την κρίση. Αετονύχιδες, τοκογλύφοι τραπεζίτες, λαμόγια, άνθρωποι της αρπαχτής άρπαζαν (και αρπάζουν) τον πλούτο της χώρας εμποδίζοντας να αναπτυχθεί. Καταχρεώνοντάς την. Η χώρα είχε (και έχει) ανάγκη από ένα μεγάλο μέτωπο των ταλαντούχων και δυναμικών στρωμάτων.Ο Γ.Α.Παπανδρέου νίκησε τον Νοέμβριο του 2007 διότι τόλμησε για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες να κατονομάσει τον αντίπαλο και να αντιπαραταχθεί σε αυτή την Κοινωνία της Συνενοχής. Έδειξε με σαφήνεια το ποιος είναι ο εχθρός του καλύτερου αύριο για τη χώρα. Απεφάσισε, δηλαδή, τον Σεπτέμβριο του 2007 να μην παραιτηθεί και να δώσει ανοικτή μάχη ενάντια στις δυνάμεις που κόβουν τα φτερά του μέλλοντος της Ελλάδας. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη του δήλωση αφότου αποφάσισε την Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου να μην παραιτηθεί, κατονόμαζε αυτούς ακριβώς τους εχθρούς και τον αρνητικό ρόλο της διαπλοκής. Αυτές οι δυνάμεις προσπάθησαν εκείνες τις δύσκολες ώρες, τότε ακόμα ανεπιτυχώς, να αποτρέψουν την έκδοση εκείνης της ανακοίνωσης που είχε γραφτεί με τα χέρια του ίδιου του Γ.Παπανδρέου. Να αποτρέψουν να κυριαρχήσει η γραμμή που αυτή εξέφραζε.Υπερασπίστηκαν με πάθος τις σχέσεις τους με τα συστήματα. Εκτόξευσαν βαρύτατους χαρακτηρισμούς σε βάρος του Παπανδρέου, άσχετα από τους μύθους που έστησαν αργότερα για τον τότε ρόλο τους.

Οι αιτίες της νίκης τον Νοέμβρη του 2007 θεμέλιο της νίκης το 2009

Τον Νοέμβριο του 2007 ο Γ.Παπανδρέου νίκησε για πρώτη φορά στην πολιτική του σταδιοδρομία σε μια τέτοιου είδους πανελλαδικής εκλογικής μάχης. Με αυτή, απέδειξε ότι ήταν σε θέση και μπορούσε να νικήσει. Χάρη στη σαφήνεια της πολιτικής συμμαχιών και της κατονομασίας του αντίπαλου, απέδειξε γνωρίσματα ηγέτη και διέψευσε όσους θεωρούσαν ότι δεν είναι σε θέση να νικήσει ενάντια σε σοβαρό «αντίπαλο». Ανέδειξε μια γραμμή κοινωνικής ευαισθησίας και ρεαλισμού. Μπόρεσε γύρω από αυτή τη γραμμή να συγκεντρώσει εκατοντάδες χιλιάδες μέλη και φίλους του ΠΑΣΟΚ.Τα μεγάλα συμφέροντα έχασαν το Φθινόπωρο του 2007. Όχι τόσο διότι δεν μπόρεσαν να επιβάλουν την απόσυρση του Παπανδρέου από την πολιτική σκηνή, αλλά διότι η νίκη του Παπανδρέου είχε συνδεθεί με την πολιτική της αυτονομίας της πολιτικής από τα μεγάλα συμφέροντα. Με τη διαφάνεια στο πολιτικό γίγνεσθαι. Με την κατονομασία της μεγάλης λαμογιάς ως του αυθεντικού αντιπάλου της ελληνικής κοινωνίας. Με την στήριξη σε ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις του τόπου.Ο χαρακτήρας που έδειξε ο Παπανδρέου απέναντι στις δυσκολίες του φθινοπώρου του 2007, οι δυνάμεις που συγκέντρωσε γύρο του. το μέτωπο απέναντι στα συμφέροντα που λυμαίνονται τη χώρα. Όλα αυτά έδωσαν ελπίδες σε εκατοντάδες χιλιάδες, σε εκατομμύρια ανθρώπων. Ο Γ.Παπανδρέου τέθηκε επικεφαλής μιας μεγάλης άτυπης κοινωνικής συμμαχίας.

Η ανατροπή και η αυτοπαγίδευση

Τι συνέβη ανάμεσα στο 2007 και το καλοκαίρι του 2009, όταν όλα έδειχναν να σιγουρεύεται η νίκη του ΠΑΣΟΚ; Οι φοβισμένοι των εκλογών του 2007, άρχισαν να βάλουν ενάντια στους πιο σταθερούς υποστηρικτές του Παπανδρέου. Επεδίωξαν την πολιτική ήττα του κοινωνικού κινήματος για την αυτονομία της Πολιτικής από την διαπλοκή και που ανιδιοτελώς είχε στηρίξει τον Παπανδρέου στην εσωκομματική μάχη. Αξιοποίησαν τις ειδικές σχέσεις που είχαν με τα ΜΜΕ για να ανοίξουν μέτωπα σε όσους είχαν πείσει τον Παπανδρέου να ακολουθήσει μια πολιτική κοινωνικά ευαίσθητη και δημοκρατικά ριζοσπαστική. Όλο το σύστημα έπεσε και αγκάλιασε τον Παπανδρέου. Αγκάλιασμα θανάτου. Ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους των μεγάλων συμφερόντων δήλωνε εκείνη την πε΄ριοδο, ότι και με τον Ανδρέα δεν είχε πολλά «πέρα-δώθε», αλλά διέθετε άμεση επιρροή επί συγκεκριμένων υπουργών. Γεγονός που του αρκούσε για να κάνει τις δουλειές του.Η πολιτική γραμμή Παπανδρέου άλλαξε στην πορεία προς τις εκλογές και πολύ περισσότερο μετά από αυτές. Ο ΣΕΒ, οι τραπεζίτες, ορισμένοι διαπλεκόμενοι έγιναν οι κύριοι συνομιλητές. Αλλαξε η πολιτική νίκης του 2007. Παρά και ενάντια στο ρεύμα στήριξής του. Ρεύμα από το οποίο στην πορεία αποξενωνόταν όλο και περισσότερο. Σε σημείο, μάλιστα, να μην συναντά επί μήνες, ακόμα και ως κυβέρνηση, τους συνδικαλιστές ηγέτες που του είχαν δώσει πολύπλευρη και μαζική στήριξη στα χρόνια της ερήμου. Το πιο ενδιαφέρον: όταν η πολιτική γραμμή του 2007 είχε διασφαλίσει την νίκη, η διαπλοκή με τα Μέσα που διέθετε είχε αρχίσει να πείθει ότι ο Παπανδρέου βαίνει προς τη νίκη και νικά, όχι χάρη στη λαϊκή γραμμή και στις συμμαχίες του 2007-2009, αλλά χάρη στην ομάδα που τον είχε οδηγήσει σε συντριπτική ήττα στις βουλευτικές εκλογές του 2007. Η αυταπάτη ότι στη νίκη οδηγήθηκε από μια καλή επικοινωνιακή πολιτική άνοιξε την οδό της επιστροφής σε μια αντικοινωνική πολιτική, σε μια αναζήτηση επικοινωνιακής στρατηγικής χωρίς πολιτικό προοδευτικό περιεχόμενο, στην στήριξη στις δημοσκοπήσεις. Αλλά με αυτές τις λογικές όχι μόνο ηττήθηκε ο ίδιος στο παρελθόν, όχι μόνο ηττήθηκε ο Κ.Σημίτης και ο Κ.Καραμανλής, αλλά το κυριότερο ηττάται η Ελλάδα. 

(από epirusgate)