Αλλαγή στην ισοτιμία του γουάν; Γιατί τώρα;

Η Κίνα σπανίως καλεί τους ξένους πρεσβευτές στο υπουργείο Εξωτερικών για να τους κάνει ανακοινώσεις διεθνούς σημασίας. Κι όμως αυτό έγινε το απόγευμα του Σαββάτου. Μετά από 23 μήνες σύνδεσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του νομίσματός της με το δολάριο, η Κίνα αποφάσισε να επιτρέψει την ενίσχυση της ευελιξίας του, απαντώντας εν μέρει στις κριτικές με βάση τις οποίες κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας ύφεσης, το Πεκίνο πίεσε τεχνητά το νόμισμά του...

αποκτώντας αθέμιτο εμπορικό πλεονέκτημα.

Επρόκειτο για μεγάλη είδηση, όμως οι πολιτικοί και οι αγορές είναι πολύ πιθανόν σύντομα να απογοητευτούν. Γιατί όπως έσπευσαν ήδη την Κυριακή να διευκρινίσουν οι κινεζικές αρχές, η ενίσχυση της ευελιξίας του γουάν «θα γίνει σταδιακά». Όπως μάλιστα εκτιμούν παρατηρητές, είναι απίθανο επί του παρόντος η κεντρική τράπεζα της Κίνας να εκμεταλλευτεί αυτή την άδεια για να επιστρέψει άμεσα στην ευελιξία που είχε πριν τα μέσα του 2008.

Να υπενθυμίσουμε ότι κατά την περίοδο 2005-2008, όπου είχε δοθεί ευελεξία στην κεντρική τράπεζα της Κίνας, είχε γίνει μια αρχική, κατά 2,1%, ανατίμηση του γουάν τον Ιούλιο του 2005, και στα χρόνια που ακολούθησαν το νόμισμα είχε ενισχυθεί κατά 19%, αλλά τους υπόλοιπους μήνες του 2005, είχε ... πάρει μόλις 0,56%.

Η πιθανολογούμενη επανάληψη αυτού του ... αργόσυρτου σεναρίου ανατίμησης εκτιμάται ότι θα εξαγριώσει τους Αμερικανούς πολιτικούς, που ναι μεν καλωσόρισαν την αλλαγή της κινεζικής πολιτικής, αλλά έσπευσαν να υπογραμμίσουν ότι «θέλουν να δουν τα λόγια να ακολουθούνται από έργα». 

Όπως υπογράμμισε ο επικεφαλής οικονομολόγος της κινεζικής οικονομίας στη Morgan Stanley Κουίν Γουάνγκ, «ο καλύτερος τρόπος να χαρακτηρίσουμε τη συγκεκριμένη πολιτική κίνηση είναι σαν επιστροφή στο καθεστώς που ίσχυε προ της κρίσης».

Υπό την ξένη πίεση

Υπάρχουν  αρκετοί λόγοι για τους οποίους εκτιμάται πως η όποια μεταβολή στην ισοτιμία του γουάν θα είναι πολύ αργή. Καταρχήν λόγοι οικονομικοί. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, όπως λέγεται η κεντρική τράπεζα, ανακοίνωσε πως τα εξωτερικά της πλεονάσματα κινούνται πτωτικά. Κατά συνέπεια, συνέχισε, «δεν υπάρχει βάση για μια μεγάλης έκτασης ανατίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ρεμνίμπι». Η εκτίμηση αυτή ενισχύεται από τα προβλήματα χρέους της Ευρωζώνης, που αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Κίνας.

Υπάρχουν όμως και πολιτικοί λόγοι. Η απόφαση για ευελιξία του γουάν είναι πολύ σημαντική, αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, γιατί ελήφθη από το ανώτατο κυβερνητικό όργανο της χώρας, την 9μελή εκτελεστική επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου του κυβερνώντος ΚΚΚ. Η ενίσχυση του γουάν είναι προς όφελος της Κίνας επειδή θα ενισχύσει την εγχώρια ζήτηση. Η κίνηση αυτή συμφωνεί επίσης με τη στρατηγική του κυβερνώντος κόμματος γιατί πρωθεί τη διάχυση του πλούτου στην κινέζικη κοινωνία, τον περιορισμό των εισοδηματικών ανισοτήτων αλλά και τον περιορισμό της εξάρτησης από τις εξαγωγικές επιχειρήσεις που απαιτούν υψηλές επενδύσεις. Το σταθερότερο γουάν θα επιτρέψει επίσης τον έλεγχο των πληθωριστικών πιέσεων.

Επιτρέποντας την ανατίμηση του γουάν, οι κινεζικές αρχές θέλουν ακόμη να καταπραϋνουν τα αντι- κινέζικα αισθήματα του αμερικανικού Κογκρέσου και να ανατρέψουν την κατηγορία του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών περί χειραγώγησης του νομίσματός τους.

Παρ’ όλα αυτά η συγκεκριμένη μετακίνηση είναι πιθανό να εγείρει τις αντιδράσεις των  Κινέζων εθνικιστών έναντι της ηγεσίας του Πεκίνου ότι ενεργεί υπό τη διεθνή πίεση και οι σχετικές  κατηγορίες πιθανόν να ενισχυθούν αν η ενίσχυση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του κινεζικού νομίσματος είναι ταχεία.

«Το μήνυμα προς τον έξω κόσμο είναι σαφές: Μη μας πιέζετε» υπογραμμίζει ο Λι Νταόκουι, ακαδημαϊκός σύμβουλος στην Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας.

Εστίαση στο δολάριο

Πηγές της κεντρικής τράπεζας, που εξαιτίας της ευαισθησίας του ζητήματος θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, δήλωσαν ότι η αποσύνδεση του γουάν από το δολάριο συζητούνταν πολύ σοβαρά από το Δεκέμβριο. Η κεντρική τράπεζα ήθελε περισσότερη αυτονομία στον ορισμό της νομισματικής της πολιτικής, καθώς, λόγω της σύνδεσης του νομίσματος με το δολάριο, ήταν όμηρος της στάσης της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας,  αλλά δεν μπορούσε να υπερνικήσει την αντίθεση των κινεζικών εξαγωγικών λόμπι.

Οι ίδιες πηγές επισήμαιναν ότι η υπερτίμηση του γουάν είναι πιθανό να είναι του ίδιου τύπου με εκείνη της περιόδου 2005 - 2008 δηλαδή με ρυθμούς 7% το χρόνο.

«Κάποια έτη μπορεί να είναι 8%,  άλλα 5%. Αλλά μην περιμένετε μια ανατίμηση της τάξης του 30%. Δεν έχουμε ξεχάσει τι συνέβη στην Ιαπωνία», υπογράμμισαν οι ίδιες πηγές. Η Κίνα θεωρεί ότι η πολύχρονη χαμηλή ανάπτυξη και ο αποπληθωρισμός που βασάνισαν την Ιαπωνία οφείλονται στη συγκατάθεσή της για μεγάλη αύξηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του γεν υπό τις ξένες πιέσεις, στο πλαίσιο της συμφωνίας Πλάζα του 1985. Οι ίδιες πηγές πρόσθεσαν ότι η ανατίμηση του γουάν δεν θα ξεπεράσει το 0,2% σε μηνιαία βάση μέχρι τη σταθεροποίηση της Ευρώπης.

Δεν παρέχεται λύση για τις διεθνείς ανισορροπίες

Η απόφαση της Κίνας για την αποκατάσταση της ευελιξίας του γουάν θεωρείται σημαντικός παράγοντας για μια νέα εξισορρόπηση της κινέζικης οικονομίας και κατά συνέπεια της παγκόσμιας οικονομίας. Το ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις που χορηγήθηκαν στους εργαζόμενους στη Νότια Κίνα. Και οι δύο αυτές αλλαγές ενισχύουν την εγχώρια αγοραστική δύναμη.

Αλλά οι μακροοικονομικές δυνάμεις που ορίζουν τα επίπεδα των αποταμιευτικών πλεονασμάτων και των επενδύσεων, και κατά συνέπεια το εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας, κινούνται με πολύ πιο πολύπλοκους και αργούς τρόπους. Μια πιθανή ενίσχυση της ισοτιμίας του γουάν από μόνη της δεν θα κάνει κάποια μεγάλη αλλαγή στις παγκόσμιες ανισορροπίες σήμερα, όπως δεν την έκανε και κατά το διάστημα 2005 - 2008. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο συνεπώς, ο ρυθμός ανατίμησης του γουάν θα είναι πολύ αργός για να έχει πρακτικό αντίκρισμα στις κινεζικές εξαγωγές.

(από sofokleous10)