Πνευματική πρόοδος

…Ένας απαράβατος κανόνας δέσμευε ανέκαθεν κάθε νεόφυτο, όπως τον δεσμεύει και σήμερα, και αυτός είναι η απόλυτη υποταγή της κατώτερης φύσης του στην ανώτερη. Στις Βέδες, τις Ουπανισάντ, στα ιερά κείμενα και στις Βίβλους κάθε φυλής και θρησκείας όπως και στο...
«Φως στην Ατραπό», δεν υποδεικνύεται παρά ένας μόνο δρόμος. Είναι δρόμος δύσκολος, οδυνηρός, ταραχώδης αλλά ωστόσο, είναι ο δρόμος διαμέσου του οποίου ο άνθρωπος επιτυγχάνει την αληθινή πνευματική ενόραση.
…Ο αληθινός Μύστης, ο πνευματικά τέλειος άνθρωπος, μόνος του επιτυγχάνει την τελειότητά του, και κανένας δεν του την χαρίζει! Ως εκ τούτου, η πορεία του είναι ανάπτυξη διαμέσου αυτό-εξέλιξης και σίγουρα περιλαμβάνει αρκετό πόνο. Η κύρια αιτία του πόνου έγκειται στο γεγονός ότι συνεχώς αναζητούμε το μόνιμο στο προσωρινό. Και όχι απλώς το αναζητούμε, αλλά ενεργούμε κατά τρόπο ώστε θα πίστευε κανείς ότι έχουμε ήδη ανακαλύψει το αμετάβλητο, εν μέσω ενός κόσμου που ως μοναδική του ιδιότητα έχει τη συνεχή μεταβολή. Επιπλέον, επειδή πάντα φανταζόμαστε πως έχουμε αδράξει γερά το προσωρινό, όταν διαπιστώνουμε ότι αυτό μεταβάλλεται και διαφεύγει τον έλεγχό μας, τότε προκύπτει πόνος.
Από την άλλη πλευρά η ιδέα της ανάπτυξης εμπεριέχει την ιδέα της διάλυσης. Γιατί το εσωτερικό ον πρέπει συνεχώς να διαρρηγνύει το εξωτερικό κέλυφος που το περιορίζει, και αυτή η διάρρηξη συνοδεύεται απαραιτήτως από πόνο – όχι πόνο φυσικό αλλά ψυχολογικό, νοητικό.
Στην πορεία της ζωής μας, πραγματικό πρόβλημα είναι πάντοτε εκείνο που θεωρούμε ως το δυσκολότερο από όλα όσα θα μπορούσαν να μας συμβούν. Είναι πάντα εκείνο που νιώθουμε πως είναι αδύνατο να αντέξουμε. Αν εξετάσουμε όμως το θέμα ευρύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι προσπαθούμε να διαρρήξουμε το κέλυφος στο πιο αδύναμο σημείο του. Ότι για να είναι η ανάπτυξή μας αληθινή και όχι απλώς αποτέλεσμα απόρριψης μιας σειράς γήινων συνηθειών, θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια ομαλή ακολουθία μεταβολών, όπως παρατηρούνται και στην ανάπτυξη του σώματος ενός εμβρύου. Δηλαδή, όχι ένα πλήρως σχηματισμένο κεφάλι, ύστερα ένα χέρι και αργότερα ίσως ένα πόδι, αλλά ανάπτυξη προς όλες τις πλευρές ταυτοχρόνως, τακτικά και ανεπαίσθητα. Ο άνθρωπος έχει γενικά την τάση να καλλιεργεί μονομερώς κάθε ξεχωριστό τμήμα της φύσης του, απορρίπτοντας εν τω μεταξύ τα υπόλοιπα. Ο συντριπτικός πόνος που νιώθει οφείλεται ακριβώς σε αυτή κατ’ αυτή την ανάπτυξη της παραγκωνισμένης πλευράς του, η οποία ακολουθεί μια πορεία που γίνεται ακόμα δυσκολότερη εξαιτίας των αποτελεσμάτων της δικής του προσπάθειας στην καλλιέργεια ενός άλλου, διαφορετικού τομέα της σύνθεσής του.
Η εμφάνιση του κακού είναι, συχνά είναι αποτέλεσμα υπερβολικού άγχους και ανυπομονησίας, διότι οι άνθρωποι πάντοτε ενεργούν με υπερβολή. Δεν νιώθουν ικανοποιημένοι αν αφήσουν τα πράγματα να εξελιχθούν ομαλά και εκείνοι απλώς εκτελέσουν μόνο ό,τι απαιτείται σε κάθε περίσταση και τίποτε περισσότερο, αλλά υπερβάλλουν σε όλες τις δραστηριότητές τους και παράγουν Κάρμα που θα πρέπει να εξοφλήσουν σε επόμενες ενσαρκώσεις τους. Μια από τις λεπτότερες όψεις του κακού είναι η ελπίδα και η επιθυμία μιας ανταμοιβής. Πολλοί είναι εκείνοι που αμαυρώνουν τις προσπάθειές τους – παρότι συνήθως ασυναίσθητα- δημιουργώντας στο νου τους την ιδέα μιας ανταμοιβής και επιτρέποντας σ’ αυτήν να αποβεί ενεργός παράγοντας στη ζωή τους. Με τον τρόπο αυτό αφήνουν ανοικτή την πόρτα στην ανυπομονησία, την αμφιβολία, το φόβο, την αποθάρρυνση και κατά συνέπεια, στην αποτυχία.
Σκοπός του υποψήφιου της πνευματικής σοφίας είναι η είσοδός του σε ένα ανώτερο πεδίο ύπαρξης. Να γίνει ένας νέος άνθρωπος, τελειότερος από κάθε άποψη συγκριτικά με την προηγούμενη κατάστασή του, και αν το επιτύχει, οι ικανότητές του και οι δυνάμεις του θα δεχθούν μια ανάλογη ενίσχυση σε δυναμικότητα και εμβέλεια δράσης, ακριβώς όπως στο φυσικό πεδίο κάθε στάδιο εξέλιξης στην εξελικτική κλίμακα σηματοδοτείται από μια ανάλογη αύξηση των δυνατοτήτων της ζωής. Αυτός είναι ο τρόπος δια του οποίου ο Μύστης αποκτά τις θαυμαστές δυνάμεις του, που τόσο συχνά αναφέρονται και περιγράφονται. Αλλά το σημαντικότερο που θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε είναι ότι αυτές οι δυνάμεις αποτελούν φυσιολογική απόρροια της ύπαρξης σε ανώτερο επίπεδο εξέλιξης, όπως συμβαίνει και με τις ικανότητες του μέσου ανθρώπου οι οποίες αποτελούν φυσιολογική απόρροια της εξέλιξής του στο συνηθισμένο επίπεδο ζωής.
Πολλοί θεωρούν ότι η επίτευξη της τελειότητας ενός Μύστη δεν οφείλεται τόσο στη ριζική εσωτερική του ανάπτυξη, όσο στην επιπρόσθετη πρακτική εκπαίδευσή του. Όπως φαίνεται, φαντάζονται πως ο Μύστης είναι άνθρωπος ο οποίος, έχοντας εκπαιδευθεί με μια συγκεκριμένη μέθοδο που επικεντρώνεται λεπτομερώς σε καθορισμένους κανόνες, αποκτά τη μία δύναμη κατόπιν της άλλης. Υιοθετώντας αυτή την εσφαλμένη εντύπωση, πιστεύουν ότι το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνουν ώστε να μεταβούν στην κατάσταση της τελειότητας ενός Μύστη, είναι να αποκτήσουν «δυνάμεις». Η διόραση και η ικανότητα της εκσωμάτωσης με σκοπό να ταξιδεύουν σε κάποια απόσταση από το φυσικό τους σώμα, συγκαταλέγονται, φυσικά, ανάμεσα στις φαντασιώσεις τους.
Προς εκείνους που επιθυμούν να αποκτήσουν τέτοιου είδους δυνάμεις για προσωπικό τους όφελος, δεν έχουμε να δηλώσουμε τίποτα. Θα υποστούν την καταδίκη όσων πράττουν ωθούμενοι από καθαρά εγωιστικούς σκοπούς. Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι οι οποίοι εκλαμβάνοντας εσφαλμένα το αποτέλεσμα ως αίτιο, πραγματικά πιστεύουν ότι η απόκτηση υπερφυσικών δυνάμεων είναι ο μόνος δρόμος προς την πνευματική πρόοδο. Θεωρούν ότι η Εταιρεία μας αποτελεί το καλύτερο μέσον που θα τους εξασφαλίσει τη δυνατότητα να αποκτήσουν τις ανάλογες γνώσεις, πιστεύοντας ότι πρόκειται για κάποιου είδους Ακαδημίας απόκρυφων δυνάμεων, οργάνωση που συστάθηκε για να παρέχει ευκολίες εγκαταστάσεων και καθοδήγηση σε μελλοντικούς θαυματοποιούς.
Η εταιρεία μας ΔΕΝ ιδρύθηκε προκειμένου να παρέχει νέους και εύκολους τρόπους και μεθόδους απόκτησης «δυνάμεων», αλλά μοναδική της αποστολή είναι να μεταλαμπαδεύσει το φως της Αλήθειας που επί πολλές εποχές παρέμενε σβησμένο για τον κόσμο, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις, και να την διατηρήσει ζωντανή δημιουργώντας μια αδελφότητα της ανθρωπότητας, το μόνο γόνιμο έδαφος όπου μπορεί να φυτρώσει και να αναπτυχθεί ο καλός ο σπόρος.

…Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να προειδοποιήσουμε όλα τα μέλη μας και όλους όσοι αναζητούν την πνευματική γνώση να προσέχουν ιδιαίτερα τα άτομα που προσφέρονται να τους διδάξουν εύκολες μεθόδους επίτευξης ψυχικών δυνάμεων, δώρων που είναι πραγματικά εύκολο να αποκτηθούν με τεχνητά μέσα, αλλά εξασθενούν και χάνονται αμέσως μόλις εκτονωθεί η νευρική διέγερση που τα προκάλεσε. Η αληθινή ενορατική κατάσταση ενός Μύστη που πάντοτε συνοδεύεται από πραγματική ψυχική ανάπτυξη, αφού αναπτυχθεί δεν χάνεται ποτέ.
…Προκειμένου να τονίσουμε ιδιαιτέρως την ανάγκη διαμαρτυριών και των προειδοποιήσεών μας, μπορούμε να σας πληροφορήσουμε ότι προσφάτως διαβάσαμε αντίγραφα μιας προκήρυξης από κάποιον που αποκαλείται «Μαχάτμα» (=μεγάλη ψυχή), και τα οποία εσωκλείονταν σε επιστολή από τη Μπενάρες. Προσκαλούσε «οκτώ άνδρες και οκτώ γυναίκες που γνωρίζουν αγγλικά και αρκετά ινδικά», ενώ τελείωνε λέγοντας ότι «όσοι επιθυμούν να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες της εργασίας και το ποσό της πληρωμής», έπρεπε να απευθυνθούν στην τάδε διεύθυνση, αποστέλλοντας και το γραμματόσημο για την απαντητική επιστολή του.
…Είναι απολύτως αληθινό ότι ορισμένοι θεόσοφοι έχουν απογοητευθεί πολύ (και ευθύνονται μόνο οι ίδιοι για αυτό) επειδή δεν τους προσφέρουμε σύντομους δρόμους στη yoga Vidya (1), και υπάρχουν άλλοι που επιθυμούν πρακτική άσκηση. Είναι αξιοσημείωτο ότι όλοι εκείνοι που δεν έχουν προσφέρει παρά ελάχιστα πράγματα στην Θεοσοφική Εταιρεία, είναι οι ηχηρότεροι στις επικρίσεις τους και στην εξεύρεση σφαλμάτων στην εργασία μας.
…Θα ήταν εξαίρετο αν όλα τα μέλη κάθε παραρτήματος συνένωναν τις σκέψεις τους, και με σοβαρότητα αποφάσιζαν ποια βήματα θα πρέπει να ακολουθήσουν, ώστε να προάγουν τους σκοπούς του Θεοσοφικού Κινήματος. Οι περισσότεροι από αυτούς απλώς αρκούνται στη μελέτη βιβλίων δίχως να προσφέρουν κάτι ουσιαστικότερο στις εργασίες μας. Αν πρόκειται να αποτελέσει η Θεοσοφική Εταιρεία δύναμη αγαθού σε αυτή και σε άλλες χώρες, θα το κατορθώσει μέσω της δραστήριας συνεργασίας της ανάμεσα στα μέλη της και ειλικρινά, προσκαλούμε όλους όχι μόνο να σκεφθούν σοβαρά κάθε πιθανότητα συνεισφοράς στο σκοπό, αλλά και την αποτελεσματική υλοποίησή της. Μια θετική σκέψη είναι πάντα κάτι καλό, αλλά από μόνη της δεν έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα εκτός κι αν γίνει πράξη. Δεν υπάρχει ούτε ένα μέλος που να μην μπορεί να προσφέρει εργασία ώστε να εκπληρωθούν οι σκοποί της Αληθειας και της Παγκόσμιας Αδελφοσύνης. Εξαρτάται αποκλειστικά από τη θέληση του καθενός να μετατρέψει αυτή τη σκέψη σε υλοποιημένη πράξη.
Πάνω από όλα θα πρέπει να επαναλάβω ότι η Θεοσοφική Εταιρεία δεν αποτελεί νηπιαγωγείο ή εκκολαπτήριο Μυστών. Εδώ δεν υπάρχουν δάσκαλοι που να περιοδεύουν στα διάφορα παραρτήματά μας παρέχοντας πληροφορίες επί των ποικίλων θεμάτων που ερευνώνται. Υπάρχουν τα ανάλογα βιβλία και οι γνώσεις που παρέχονται σε αυτά, θα πρέπει να γίνονται πράξη στη ζωή όλων. Μόνο έτσι θα επέλθει αυτάρκεια και δύναμη στοχασμού.

----------------
(1) Η Γιόγκα της Γνώσης. Στον Ινδουισμό η σοφία ονομάζεται Βίντια και αποκτάται με τις ασκήσεις γιόγκα (Vidya Yoga)

Απόσπασμα από το άρθρο της Έλενας Π. Μπλαβάτσκυ "Η Πνευματική Πρόοδος" που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "The Theosophist" τον Μάιο του 1885. (Το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο στα ελληνικά στο βιβλίο "Έλενα Π. Μπλαβάτσκυ - Γιόγκα και αποκρυφισμός" [Θεοσοφικές Εκδόσεις]

(από Θεοσοφία-Theosophy, meta-ta-fysika)