Τρίτη 17 Απριλίου 2012

Τρίτη ηλικία και Κατάθλιψη.

Γράφει η Ιασονία
Ο καθένας μας μπορεί να αισθάνεται λίγο στεναχωρημένος πότε ποτέ. Είναι μέρος της ζωής μας και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε άρρωστοι. Σε διάφορες ηλικίες και φάσεις της ζωής του ο άνθρωπος καλείται να προσαρμοστεί σε νέες εξωτερικές συνθήκες, συχνά απαιτητικές. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ένταξη στο σχολείο, στο χώρο εργασίας, στο γάμο, την τεκνοποιία, τη συνταξιοδότηση, την απώλεια αγαπημένων προσώπων. Σε αυτές τις κρίσιμες φάσεις της ζωής μας ενεργοποιείται και δοκιμάζεται το ψυχικό δυναμικό του κάθε ατόμου. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ο κάθε άνθρωπος βιώνει τις αλλαγές στη...
ζωή του, με έναν τρόπο ιδιαίτερα προσωπικό, μοναδικό και ανεπανάληπτο. Η θλίψη, η ανασφάλεια και η αγωνία που μπορεί να συνδέονται με την Τρίτη Ηλικία σχετίζονται με το προσωπικό αυτό «πέρασμα» από το γνωστό στο άγνωστο.
Δεν είναι βέβαια δυνατόν να γνωρίσουμε με αντικειμενικό, επιστημονικό τρόπο την ιδιαίτερη ποιότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Θα επιχειρήσουμε μονάχα εδώ να σκιαγραφήσουμε τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην διαμόρφωση του μελαγχολικού συναισθήματος, δίνοντας έμφαση στο σεβασμό της μοναδικότητας του κάθε ατόμου και έχοντας επίγνωση των κίνδυνων παρερμηνείας που επιφέρουν οι γενικεύσεις.
 Σε επιδημιολογικές έρευνες που έγιναν σε ηλικιωμένους βρέθηκε ότι ένα 10-15% εμφανίζουν σημαντικά συμπτώματα κατάθλιψης. Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους είναι μια από τις πιο υποδιαγνωσμένες και ελλιπώς αντιμετωπιζόμενες νόσους. Η κατάθλιψη δεν είναι απαραίτητα χαρακτηριστικό όλων των ηλικιωμένων και δεν θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη σε αυτή την ηλικία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων προσαρμόζεται με επιτυχία στις μεταβολές που συμβαίνουν όταν εισέρχονται σε αυτό το στάδιο της ζωής. Ωστόσο συμπτώματα όπως η μείωση των κοινωνικών επαφών και δραστηριοτήτων, η ελάττωση λήψης πρωτοβουλιών, η απώλεια της ενεργητικότητας, οι διαταραχές ύπνου και λήψης τροφής, η  μειωμένη ικανότητα σκέψης, μνήμης, συγκέντρωσης, η ανησυχία δεν είναι απαραίτητα τα φυσικά επακόλουθα της γήρανσης, αλλά σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να καταδεικνύουν την παρουσία κατάθλιψης. Δυστυχώς οι περισσότεροι ασθενείς αλλά και οι συγγενείς τους δεν αναγνωρίζουν ότι πίσω από αυτές τις εκδηλώσεις μπορεί να κρύβεται μια κατάθλιψη, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να μην αναζητούν ποτέ βοήθεια.
Ποιοι είναι όμως οι βασικοί παράγοντες που επεμβαίνουν στη διαμόρφωση της καταθλιπτικής διαταραχής στους ηλικιωμένους;
•    Η μέση ηλικία σηματοδοτεί το τέλος της νεότητας. Η γήρανση του σώματος καθώς και οι ασθένειες που σχετίζονται με αυτό μπορούν πολλές φορές να θίξουν την αίσθηση αυτοεκτίμησης του ατόμου
•    Ο γονεϊκός  ρόλος που συχνά καταξιώνει και νοηματοδοτεί την ψυχολογική μας ταυτότητα τίθεται υπό αμφισβήτηση στη μέση και Τρίτη Ηλικία. Τα παιδιά ανεξαρτητοποιούνται ενώ η μέριμνα των γονιών μπορεί να ερμηνεύεται ως έλεγχος και καταπίεση της ελευθερίας. Αν τα παιδιά έχουν δημιουργήσει δική τους οικογένεια αποχωρίζονται όπως είναι αναμενόμενο από την πατρική οικογένεια. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό μπορεί να οδηγήσει στην περιθωριοποίηση των ηλικιωμένων. Η προοπτική της απομόνωσης και της μοναξιάς μπορεί να προκαλέσει την απογοήτευση, την αίσθηση του κενού και τη μελαγχολία.
•    Ένα άλλο στοιχείο που χαρακτηρίζει συχνά την Τρίτη Ηλικία, είναι ο απολογισμός του παρελθόντος. Η επίμονη αίσθηση ότι δεν πραγματοποιήθηκαν οι ελπίδες και οι προσδοκίες της νεότητας, ότι ο χρόνος πλέον λιγοστεύει καθώς και η σκέψη για το επερχόμενο τέλος, μπορεί να πυροδοτήσουν συναισθήματα λύπης, ματαίωσης, αναξιότητας.
•    Γενικότερα, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι οι κυριότεροι κοινωνικοί και δημογραφικοί παράγοντες κινδύνου για την πιθανή εμφάνιση κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία είναι : η μοναξιά, η χηρεία, η απουσία κοινωνικού-υποστηρικτικού δικτύου, το καθημερινό στρες καθώς και η συνύπαρξη πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων ( π.χ υπέρταση, διαβήτης, καρδιοαγγειακές παθήσεις, άνοια, καρκίνος). Συχνότερα δε εμφανίζεται σε γυναίκες παρά σε άντρες.
 Η κατάθλιψη της τρίτης Ηλικίας είναι μια ιάσιμη ασθένεια. Είναι σημαντικό όμως να διαγνωστεί έγκαιρα. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι το 60% των ηλικιωμένων ατόμων που δέχτηκαν φαρμακευτική αγωγή για συμπτώματα κατάθλιψης, επανήλθαν πλήρως η είχαν σημαντική μείωση των συμπτωμάτων τους. Πολλές φορές όμως η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι από μόνη της ικανή να επιλύσει όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη στην Τρίτη Ηλικία. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ηλικιωμένων είναι απαραίτητο να υπάρχει σε συνδυασμό με την φαρμακευτική αγωγή ώστε να έχουμε ένα ρεαλιστικό μοντέλο αντιμετώπισης της νόσου.
 Η δυνατότητα να σκέπτεται κανείς, να αισθάνεται, να δρα, να έρχεται σε επαφή με τους γύρω του, να νιώθει χρήσιμος, να χαίρεται την καθημερινή του ζωή, να αγαπά και να προσφέρει, να αισθάνεται υπεύθυνος για τον εαυτό του, αποτελούν πολύτιμα στοιχεία ανθρώπινης συμπεριφοράς που οι ηλικιωμένοι  καλό είναι να διατηρήσουν και μπορεί να λειτουργήσουν προληπτικά και θεραπευτικά απέναντι στη νόσο.
Ας μην ξεχνάμε ότι η έλευση της Τρίτης Ηλικίας είναι κάτι που μας αφορα όλους μας καθώς οι περισσότεροι από εμάς θα την βιώσουμε. Ας κάνουμε λοιπόν ότι περνάει από το χέρι μας για να διευκολύνουμε και να ανακουφίσουμε τους πάσχοντες συνανθρώπους μας. Κρατώντας πρόχειρο στη μνήμη μας το γεγονός ότι, η οδύνη προκύπτει από τον αρνητικό τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος κατανοεί, ερμηνεύει και νοηματοδοτεί την ύπαρξη του, τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και τις καταστάσεις που βιώνει καθημερινά, μπορούμε να παίξουμε ένα πιο ενεργητικό ρόλο σε αυτή τη νοηματοδότηση, τόσο ατομικά όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Το παρόν συντάχθηκε με την συμβολή του Ψυχολόγου κ.Γιώργου Ζάϊκου. 
Πηγές :http://www.questia.com/library/depression-and-the-elderly.jsp
http://www.noah-health.org/en/mental/disorders/depression/

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts with Thumbnails