Ο Αυτοκράτορας Ιουλιανός Εμπνεύστηκε τη Σύνθεση της ομάδας Έψιλον!

Γράφει ο  Μηνάς Παπαγεωργίου

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η ιστορία κάνει κύκλους και επαναλαμβάνεται. Αυτό φυσικά είναι κάτι το εντελώς υποκειμενικό και ο καθένας μπορεί να το αξιολογήσει ανάλογα με το φιλοσοφικό του υπόβαθρο και την προσωπική του ιδεολογία.

Κατά βάση, όταν μελετούμε την ιστορία, τοποθετούμε τα γεγονότα και εκείνους τους ανθρώπους που τα προκαλούν πάνω σε μια ευθεία γραμμή που ξεκινά από το παρόν και χάνεται στα βάθη του παρελθόντος…

Έτσι, καθένας από εμάς αρέσκεται στο να θαυμάζει ορισμένες προσωπικότητες που σημάδεψαν με τις πράξεις τους την ιστορία. Προσωπικότητες που άλλοτε μας δείχνουν το δρόμο της ανδρείας και της...
αρετής (ανάλογα πάντα με το δικό μας ιδεολογικό υπόβαθρο) και άλλοτε μας «προειδοποιούν» (sic) να μην επαναλάβουμε τα όποια λάθη ή παραλείψεις, που πιθανώς διέπραξαν.

Η «γοητεία» των ηρώων της ιστορίας, λοιπόν, εντοπίζεται ακριβώς σε αυτό το γεγονός, ότι δηλαδή δεν έχουμε να κάνουμε με μυθολογικά όντα, ήρωες ή θεότητες, μα με πραγματικούς ανθρώπους, με προτερήματα και αδυναμίες που για ένα σύνολο εντελώς διαφορετικών παραμέτρων άφησαν ανεξίτηλα χαραγμένα τα σημάδια τους στις αναμνήσεις των επόμενων γενεών.

Για του Ήρωες της Ιστορίας

Ένας από τους δικούς μου «ήρωες» θα μας απασχολήσει αυτόν το μήνα μέσα από τις σελίδες του mystery…

Πρόκειται για τον Ιουλιανό το Μέγα, ή Ιουλιανό τον παραβάτη, όπως τον ονόμασαν οι αντίπαλοί του, το μοναδικό αυτοκράτορα με ελληνική παιδεία (γιατί όποιος θελήσει να εντοπίσει αυτοκράτορα με ελληνική καταγωγή πριν από τις σταυροφορίες του 1204, θα απογοητευτεί) την περίοδο κυριαρχίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Θα αναφερθούμε στην προσωπικότητά του, στο έργο που άφησε πίσω του και στις απόψεις του. Εντούτοις, δεν θα μείνουμε μόνο εκεί!

Ταυτόχρονα, θα προσπαθήσουμε επιγραμματικά να πραγματοποιήσουμε ένα flashback στο ιστορικό της νεομυθολογίας, της θρυλικής ομάδας Έψιλον, κάνοντας μια πρωτότυπη απόπειρα να συνδυάσουμε κατά κάποιο τρόπο τα δύο αυτά φαινομενικά άσχετα κομμάτια του παρόντος άρθρου.

Απώτερος στόχος μου θα είναι στο τέλος αυτού του κειμένου να νοιώσετε πως η εν λόγω σύνδεση στηρίζεται σε στέρεες βάσεις και πως πίσω από τη βιτρίνα των αναφορών στην… «εμπορική» ομάδα Έψιλον, υπάρχει κάτι το ουσιώδες!

Ποιος ήταν ο Ιουλιανός;

Ο Ιουλιανός γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 331 (μετά την απαρχή της χριστιανικής χρονολόγησης).

Σπούδασε στη γενέτειρά του, ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε στη Νικομήδεια και στην Αθήνα, για να μυηθεί στο Νεοπλατωνισμό.

Ο Ιουλιανός βρέθηκε για μόλις δύο χρόνια στον αυτοκρατορικό θρόνο του Βυζαντίου (συγκεκριμένα την περίοδο 361-363), καθώς πέθανε μετά από τραυματισμό σε εκστρατεία κατά των Περσών. Παρόλα αυτά, η πολιτική του στον τομέα του «θρησκεύεσθαι» ευνόησε κατά κάποιο τρόπο την αναβίωση της αρχαίας ελληνικής κοσμοθέασης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της αυτοκρατορίας.

Οι επιλογές του αυτές έσβησαν (δυστυχώς για τον ελληνισμό) μαζί με τον ίδιο, συνδέοντάς τον αβίαστα με το ιστορικό παρώνυμο αποστάτης και το ανάθεμα των χριστιανών.

Η παράδοση θέλει να πληγώνεται θανάσιμα από ένα Χριστιανό του στρατεύματός του ονόματι Μερκούριος, ο οποίος τους επόμενους αιώνες ανακυρήχθηκε «άγιος» από την Ορθόδοξη Εκκλησία…

Αναμφίβολα, ο Ιουλιανός αποτέλεσε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ιστορίας. ’φησε πίσω του αρκετές φιλοσοφικές απόψεις και σκέψεις που αποτυπώθηκαν στις πραγματείες, στους λόγους και στις επιστολές του.

Όπως είναι φυσικό, αντικειμενική αποτίμηση της προσωπικότητάς του έτυχε από τα χρόνια του Διαφωτισμού και μετά…

Η Διοίκηση του Ιουλιανού

Αναλαμβάνοντας το 361 τα ηνία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο Ιουλιανός προχώρησε σε αρκετές αλλαγές που σχετίζονταν με τη δομή και τη λειτουργία του σαθρού διοικητικού συστήματος και όχι μόνο. Ας τις δούμε επιγραμματικά:

-Ιδρύει έκτακτα και τακτικά δικαστήρια που ασχολούνται με τα σφάλματα και τις παρεκτροπές των ανώτατων υπαλλήλων του παλαιού καθεστώτος.

-Νοικοκυρεύει τα έξοδα του παλατιού. Απομακρύνει όλους τους αυλοκόλακες και τους πληροφοριοδότες του Κωνστάντιου (του προηγούμενου χριστιανού αυτοκράτορα).

-Προχωρεί σε αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο στρατό και στα υψηλά αξιώματα της πολιτείας.

-Αναιρεί τη θανατική ποινή που επιβλήθηκε από τον Κωνστάντιο σε όσους προσφέρουν θυσίες στους αρχαίους θεούς.

-Καθιερώνει την ανεξιθρησκεία (αν και είναι φανερή η προσπάθειά του να ανακόψει τη διάδοση του Χριστιανισμού).

-Επιστρέφει στους παγανιστικούς ναούς τις περιουσίες τους που είχαν δημευτεί. Ωραία όλα αυτά, αλλά πώς συνδέονται με την ομάδα Ε; Υπομονή…

Ο Βοσκός του Απόλλωνα & η Ομάδα Ε

Σίγουρα ένας νεαρός βοσκός στα βουνά της Αρκαδίας και στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα δεν γνώριζε πως το όνομά του επροκειτο να εμπλακεί στην πιο «πικάντικη», εγχώρια θεωρία συνωμοσίας του 20ου αιώνα!

Ο Σπυρίδων Νάγος άφησε εν τέλει πίσω του ένα πλούσιο φιλοσοφικό έργο, ενώ υπήρξε παράλληλα ο ιδρυτής των στοών Προμηθεύς και Μυσταγωγία, εξελέγη δε και στο ύπατο συμβούλιο των τεκτόνων του 33ου και τελευταίου βαθμού της Ελλάδος.

Επίσης, ο Νάγος λέγεται ότι υπήρξε ισχυρότατος διάμεσος (μέντιουμ) και πολλές από τις εμπειρίες του είναι καταγεγραμμένες. Σε μια από αυτές αναφέρεται πως υπάρχει μια ολιγομελής ομάδα εκλεκτών επιστημόνων που δρουν οργανωμένα για την υπεράσπιση και αναβίωση της αρχαίας θρησκείας και των ελληνικών συμφερόντων. Διαβάστε ξανά, προσεχτικά αυτή τη δήλωση!

Είναι απορίας άξιο πώς ένας άνθρωπος που προοριζόταν για αρχιτσέλιγκας κάπου στην Αρκαδία απέκτησε εν τέλει ένα πλούσιο βιογραφικό σαν το παραπάνω. Στο περιοδικό Τρίτο Μάτι (Δεκέμβριος 1992), όμως, δημοσιεύεται μια επιστολή που ξεκαθαρίζει κάπως τα πράγματα:

«Πρόκειται για την ομάδα Ε που δραστηριοποιείται με κάθε μυστικότητα στην Αθήνα. Αποτελείται από λίγα, αλλά υψηλά κοινωνικώς πρόσωπα που σχετίζονται με το αρχαίο δωδεκάθεο, ωστόσο χωρίς τις γνωστές υπερβολές και φαιδρότητες…

Η ιστορία άρχισε στα μέσα περίπου του 19ου (!) αιώνα, όταν κάπου στην Πελοπόννησο εμφανίστηκε σε ένα νεαρό βοσκό ο Απόλλων και του έδωσε σαφείς οδηγίες.

Ο βοσκός αργότερα ήρθε στην Αθήνα, σπούδασε και ίδρυσε την περίφημη ομάδα Ε. Από τότε πλαισιωμένη πάντα από λίγους, αλλά εκλεκτούς, υπάρχει και δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα…

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες να αναφέρουμε ότι ναός του Απόλλωνα υπάρχει σήμερα και στη Βραζιλία! Ιδρύθηκε υπό παρόμοιες συνθήκες, αφού ο θεός της αρμονίας εμφανίστηκε και εκεί σε κάποιον, γύρω στο 1930. Αργότερα, το άτομο αυτό με μερικούς ομοϊδεάτες έχτισαν το ναό που λειτουργεί μέχρι τις μέρες μας».

Αυτή είναι ίσως η παλιότερη αναφορά από τη σύγχρονη Ελλάδα που υπάρχει για την ομάδα Ε!

Τι Είδαμε και Ακούσαμε στη Συνέχεια;

Το παρόν άρθρο δεν πρόκειται να γίνει υπερασπιστής ή επικριτής του σεναρίου της ύπαρξης της θρυλικής ομάδας Ε. Δεν είναι αυτός ο σκοπός του άλλωστε.

Εντούτοις, θεωρήθηκε επιτακτική ανάγκη να γίνει ένα flashback στο παρελθόν, με σκοπό να διαπιστώσει ο αναγνώστης τους «αρχικούς» σκοπούς και τις επιδιώξεις της ομάδας αυτής (αν υπήρξε ποτέ επαναλαμβάνω), κάνοντας παράλληλα ορισμένες ενδιαφέρουσες συγκρίσεις με το πρόσφατο παρελθόν και το παρόν.

Ξέρετε, η ιστορία με την ομάδα Ε εντάσσεται σήμερα χωρίς αμφιβολία σε μια εθνική (ή και εθνικιστική για ορισμένους) νέο-μυθολογία. Αυτό σημαίνει ότι κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει «όπλο» στα χέρια διαφόρων ιδεολογικών κύκλων με συγκεκριμένους σκοπούς και επιδιώξεις. Γεγονός που όντως συνέβη!

Την τελευταία δεκαετία οι άνθρωποι που πουλούσαν �χωρίς υπερβολέςΠτις ιστορίες για την ομάδα Έψιλον συνδέονταν όλοι τους με την ιδεολογία του Ελληνοχριστιανισμού.

Το γεγονός αυτό δεν θα μπορούσε παρά να επιφέρει και τις ανάλογες μεταβολές ως προς τους στόχους της υποτιθέμενης αυτής ομάδας και το φιλοσοφικοθρησκευτικό της background, αποκτώντας, όπως ήταν φυσικό, ένα περισσότερο «σωτηριολογικό» προφίλ.

Με όλα τα παραπάνω θέλω να πω ότι η εξέλιξη της όλης ιστορίας �τουλάχιστον με τη μορφή που πήρε τα τελευταία χρόνιαΠτην κατατάσσει αυτομάτως στη σφαίρα της φαντασίας, της οικονομικής εκμετάλλευσης ή ακόμα και της παραπλάνησης θα τολμούσα να πω…

Ιουλιανός & Ομάδα Ε

Και ποια είναι η σχέση του αυτοκράτορα Ιουλιανού με την περίφημη ομάδα Ε;

Σχετίζονται άραγε με κάποιο τρόπο άμεσα; Μήπως υπάρχει κάποια άγνωστη έως τώρα πηγή που συνδέει αυτά τα δύο εντελώς διαφορετικά ζητήματα; Υπάρχει άραγε κάποια μυστική γραμμή αίματος που να συνδέει την ιδιότητα του Ιουλιανού ως μέλους της Ε με τους σύγχρονους απογόνους του που κατέχουν παρόμοια πόστα;

Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα παραπάνω σενάρια έχουν τόση βαρύτητα όσο και η άποψη πως ο ίδιος ο μακαρίτης αρχιεπίσκοπος συντόνιζε μέχρι πρότινος τη μυστική αυτή ομάδα (ναι, το ακούσαμε και αυτό!).

Με ποιον τρόπο, λοιπόν, θα καταφέρουμε να στηρίξουμε το κεντρικό νόημα του άρθρου; Ο συλλογισμός που θα ακολουθήσουμε είναι σχετικά απλός και βασίζεται από τη μια σε ιστορικά δεδομένα και πορίσματα ειδικών (για την περίπτωση του Ιουλιανού) και από την άλλη στις πρωταρχικές καταγραφές που αναφέρονται στην ομάδα Ε (θα αναγκαστώ να επαναλάβω για πολλοστή φορά εδώ: δίχως να μας ενδιαφέρει αν αυτή η ομάδα υπήρξε ή υπάρχει στην πραγματικότητα).

Ας ξεκινήσω αντίστροφα αυτή τη φορά. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το άρθρο δεν αναφέρθηκα λεπτομερώς στις ιστορίες και στις θεωρίες για την ομάδα Έψιλον της τελευταίας 20ετίας.

Κάτι τέτοιο έκρινα πως θα μπορούσε να καταστεί έως και βαρετό για τον αναγνώστη. Θέλησα, όμως, επιτηδευμένα να δώσω δύο άκρως αντίθετες «εικόνες» του προφίλ της ομάδας αυτής.

Η μια προερχόμενη από τα μέσα του 19ου αιώνα ή τουλάχιστον δημοσιευμένη το 1992, αναφερόμενη ωστόσο στο 19ο αιώνα και η άλλη της τελευταίας δεκαετίας.

Και όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, η προσοχή μας στρέφεται στην παλαιότερη πηγή που συνήθως είναι πιο αξιόπιστη.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση δε, κάτι τέτοιο αποτελεί μονόδρομο, μιας και το σκηνικό που βλέπουμε να εκτυλίσσεται τα τελευταία χρόνια γύρω από την υπόθεση αυτή αγγίζει τα όρια του γελοίου…

Για να κάνουμε μια περίληψη: κρατάμε στο μυαλό μας την ιστορία από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν υποτίθεται πως κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να προασπίσουν τα συμφέροντα του ελληνισμού, δημιουργώντας μια ομάδα από σοφούς και μορφωμένους ανθρώπους που σαν στόχο έχει την αναβίωση της ελληνικής κοσμοθέασης (παραγκωνίζοντας, όπως είναι φυσικό, το Χριστιανισμό).

Αξίζει εδώ να λάβουμε υπ’ όψιν μας και τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες θα μπορούσε να οργανωθεί θεωρητικά μια τέτοια κίνηση. Σίγουρα δεν θα ήταν και οι καταλληλότερες συνθήκες, με ένα ελληνικό κράτος να μην έχει πάρει ακόμα την τελική του εδαφική μορφή, με τις μνήμες από την τουρκοκρατία ακόμη νωπές και με την ποιότητα της σχέσης του Έλληνα με τις αρχαίες ρίζες του σίγουρα πολύ χαμηλότερη από τη σημερινή!

Από την άλλη και ο ίδιος ο Ιουλιανός δεν έζησε σε μια «ρόδινη» �για την ελληνικότηταΠεποχή. Η διετία 361-363 φαντάζει πραγματικά σαν μια όαση για τον ελληνισμό, με αρκετούς από τους ακρογωνιαίους λίθους (θρησκεία, φιλοσοφία, βιβλιοθήκες, τέχνες κ.ά.) του αρχαίου κόσμου να παίρνουν μετά από πολύ καιρό μια βαθιά ανάσα, μιας και βρίσκονταν επί χρόνια σε κατατρεγμό (και ξαναβρέθηκαν μετά το θάνατο του «Έλληνα» αυτοκράτορα).

Ίσως, λοιπόν, και ο Ιουλιανός να «βασανιζόταν» από τις ίδιες ανησυχίες με εκείνους τους λαμπρούς επιστήμονες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα…

Ίσως και αυτός να ανησυχούσε για το ζοφερό μέλλον του ελληνισμού και γνωρίζοντας πως η δική του παρουσία στον αυτοκρατορικό θρόνο �όσο και αν αυτή κρατούσεΠδεν θα αρκούσε, για να διαφυλάξει τα συμφέροντα του ελληνισμού, σκεφτόταν να δημιουργήσει μια ομάδα ανθρώπων γύρω του, η οποία θα τον βοηθούσε στην υλοποίηση των σχεδίων του…

Οι Απαντήσεις στις Επιστολές του Αυτοκράτορα

Ισχύει όμως κάτι τέτοιο; Έτσι φαίνεται! Προσωπικά με παρακίνησε η αναφορά του διπλωματούχου ερευνητή και διδάκτορα φιλοσοφίας κ. Αλέξανδρου Μήτσιου στο βιβλίο του Ιουλιανού Ιερή Σοφία, όπου και γίνεται λόγος για τη σκέψη του αυτοκράτορα να ιδρύσει μια ομάδα ανθρώπων που θα διαφυλάξει τα συμφέροντα των Ελλήνων μέσα στο χρόνο.

Όταν πριν από μερικούς μήνες συνάντησα το συγγραφέα στην πόλη της Θεσσαλονίκης και του έκανα σχετική ερώτηση, εκείνος με παρέπεμψε στις επιστολές του Ιουλιανού (βλ. 5ο τόμο από τις εκδόσεις Κάκτος), και πιο συγκεκριμένα:

Επιστολές 11, 12, 13 προς τον φιλόσοφο Πρίσκο, 8 [επ. 55] προς τους Ευμένιο και Φαριανό, 26 [επιστολή 38] προς το φιλόσοφο Μάξιμο, 78 [επ. 4] προς τον φιλόσοφο Αριστόξενο, 81 [επ. 21] προς την ιέρεια Καλλιξείνη, 97 [επ. 74 και 14] προς τον Λιβάνιο, 111 [επ. 51] προς τους Αλεξανδρινούς, και 115 [επ. 43] προς τους Εδεσσηνούς.

Με πληροφόρησε δε ότι η συγκεκριμένη άποψη που εξέφρασε αποτελεί διαπίστωση πολλών ιστορικών ερευνητών, όπως επίσης και προσωπική του εκτίμηση. Αν και δεν υπάρχει κάποια πηγή που να αναφέρεται άμεσα σε αυτή την πληροφορία, εντούτοις αφήνεται να εννοηθεί μέσα από τις δεκάδες επιστολές που αποστέλλει (ο Ιουλιανός) σε αρκετούς φιλοσόφους, στενούς του συνεργάτες, ιερείς και ιέρειες της εποχής του.

Πράγματι, διαβάζοντας κανείς τις επιστολές του καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα! Τα αποσπάσματα αυτά αποτελούν στην ουσία ένα ψυχογράφημα του αυτοκράτορα. Εκεί, μας αποκαλύπτεται ένας άνθρωπος που αποζητά με πάθος την επικοινωνία με τα «μεγάλα ονόματα» των φιλοσόφων της εποχής του και με αρκετούς ιερείς από τους αρχαίους ναούς της επικράτειάς του.

Αποζητά επίσης συχνές συναντήσεις μαζί τους, προσπαθώντας παράλληλα να τους φέρει σε άμεση επαφή. Εκφράζει ανοιχτά την αγωνία του για τη δύναμη που κατέχουν πλέον οι Χριστιανοί και στα ταξίδια και στις συναντήσεις του αναζητά τρόπους να ανακόψει κάτι τέτοιο…

Οι Πρόδρομοι των Έψιλον

Συμπερασματικά, φαίνεται πως ο Ιουλιανός προσπάθησε (ή τουλάχιστον είχε στο μυαλό του) να «δημιουργήσει» μια ομάδα κρούσης, μια ομάδα Ε της εποχής του, δηλαδή μια ομάδα με τους ίδιους πάνω κάτω σκοπούς που είχε και η παρέα των ανθρώπων του Νάγου αρκετούς αιώνες μετά.

Το αν κατάφερε να τη συγκροτήσει παραμένει άγνωστο… Το ξίφος του Μερκούριου άλλωστε τον χτύπησε νωρίς. Παρ’ όλα αυτά κατά μήκος εκείνης της γραμμής του χρόνου, στην οποία αναφερθήκαμε αρχικά, ξεπήδησαν και άλλες προσωπικότητες που μοιάζουν μυστηριωδώς να έχουν κάτι από τον Ιουλιανό, σαν να αποτελούν ταυτόχρονα πρόδρομοι και απόγονοι του Νάγου…

Μιχαήλ Ψελλός, Ιωάννης Ιταλός, Θεόδωρος Λάσκαρης, Πλήθωνας Γεμιστός, Χριστόδουλος Παμπλέκης, Αδαμάντιος Κοραής, ’γγελος Σικελιανός και άλλοι πολλοί που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας…

O Ioυλιανός σε συμβούλιο. Πίνακας του Edward Armitage, 1875.

(από metafysiko)