Σύννεφα που μοιάζουν με αυτά της Γης βρέθηκαν στον Τιτάνα

Το θόλωμα του Τιτάνα είναι εμφανές, καθώς το πορτοκαλί φεγγάρι ξεπροβάλλει πίσω από δυο δαχτυλίδια του Κρόνου. Ο μικρότερος Επιμεθέας, ένα από τα υπόλοιπα 62 φεγγάρια του Κρόνου φαίνεται πάνω από τα δαχτυλίδια.

Ο Τιτάνας είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου και μακράν περισσότερο βρώμικος από τα χειρότερα μέρη της Γης. Μέσα στον πυκνό καπνό που τον περιβάλλει οι επιστήμονες αποκάλυψαν μια έκπληξη: σύννεφα στο χρώμα του μαργαριταριού τα οποία μοιάζουν πολύ με αυτά που βλέπουμε στον...
ουρανό. Τα νέα αυτά ευρήματα ρίχνουν φως στη λειτουργία  της μυστηριώδους ατμόσφαιρας του Τιτάνα.

Η πνιγηρή καταχνιά του Τιτάνα, που έχει περιγραφεί σαν αργό πετρέλαιο χωρίς τη μυρωδιά του θείου, κρύβει και την παραμικρή λεπτομέρεια της επιφάνειας του, κάνοντας τον να μοιάζει με βρώμικη πορτοκαλί μπάλα. Πυκνά σύννεφα μεθανίου και αιθάνιου (υδρογονάνθρακες που βρίσκονται στο φυσικό αέριο), έχουν παρατηρηθεί με τηλεσκόπια από τη Γη και από το διαστημόπλοιο Cassini της NASA που βρίσκεται υπό τροχιά γύρω από τον Κρόνο.

Όταν το Voyager 1 της NASA έφτασε στον Τιτάνα το 1980, βρήκε κάποιες ενδείξεις ότι αραιά σύννεφα πάγου ίσως να κρύβονταν στην στρατόσφαιρα του, το δεύτερο χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας του. «Πάγοι που είναι φτιαγμένοι από κάποια εξωτικά οργανικά συστατικά», ανέφερε στη μελέτη του ο Robert Samuelson στο Goddard Space Flight Center. «Δεν μπορούμε να πούμε κάτι περισσότερο».

Τώρα, χρησιμοποιώντας το Composite Infrared Spectrometer (CIRS) του Cassini, έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη λεπτών θυσανωτών σύννεφων από εξωτικούς πάγους που μοιάζουν με τα νεφελώματα στη Γη και είναι λευκά σαν το φρέσκο χιόνι.

«Είναι πολύ αραιά και είναι πολύ εύκολο να μην φανούν», είπε η Carrie Anderson από το Goddard Space Flight Center. Η Anderson και ο Samuelson ανακάλυψαν αυτά τα σύννεφα μέσω μιας σειράς παρατηρήσεων κοντά στο βόρειο πόλο του Τιτάνα. Εξετάζοντας την ατμόσφαιρα υπό γωνία, κατάφεραν να απομονώσουν τα ανεπαίσθητα ίχνη των σύννεφων πάγου από την υπόλοιπη καταχνιά.

Αυτό ήταν αρκετή απόδειξη. Αυτό που είδε το Voyager ήταν πραγματικότητα», είπε η Anderson.

Οι ερευνητές εικάζουν ότι μείγμα υδρογονανθράκων ή αζώτου-υδρογονανθράκων γνωστά ως νιτρίλια, μετακινήθηκαν χαμηλότερα στην ατμόσφαιρα από μια ροή αερίων με κατεύθυνση από τον θερμότερο προς τον ψυχρότερο πόλο του Τιτάνα. «Τα οργανικοί ατμοί συμπυκνώθηκαν καθώς κατέβαιναν χαμηλότερα», είπε η Anderson στο Space.com .

Αφού εξέτασαν το νότιο ημισφαίριο του Τιτάνα και τις δυο πλευρές του ισημερινού, η Anderson και ο Samuelson επισήμαναν αυτά τα σύννεφα και στις τρεις περιοχές, αν και τα σύννεφα στο βορρά ήταν περισσότερα, όπως αναμενόταν.

Στην αρχή τα νεφελώματα έδειχναν να μην έχουν καμιά σχέση με τα σύννεφα στη Γη. Πέρα από την εξωτική τους σύνθεση, δημιουργούνται στην στρατόσφαιρα, που είναι πολύ υψηλότερα σε σχέση με την τροπόσφαιρα όπου δημιουργούνται σχεδόν όλα τα σύννεφα στη Γη. Υπάρχουν λίγα πολικά στρατοσφαιρικά σύννεφα που εμφανίζονται πάνω από την Ανταρκτική και μερικές φορές στην Αρκτική κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τα σύννεφα αυτά προέρχονται από υπερβολικά ψυχρές μάζες αέρα που παγιδεύεται στη μέση ενός άγριου άνεμου που φυσά γύρω από τον πόλο, στην στρατόσφαιρα. Ο άνεμος αυτός ονομάζεται πολική δίνη. Ο Τιτάνας έχει τη δική του πολική δίνη και ίσως υπάρχει μια παρόμοια στην τρύπα του όζοντος της Γης.

«Αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε τις ομοιότητες των σύννεφων του Τιτάνα με αυτών της Γης», είπε ο Samuelson.

H ατμόσφαιρα του Τιτάνα έχει εξάψει την φαντασία των επιστημόνων εδώ και πολύ καιρό. Ο κύριος λόγος είναι ότι τα οργανικά συστατικά που έχουν βρεθεί μέσα σ’ αυτή, πιστεύεται ότι συνδέεται με τα γεγονότα που οδήγησαν τη ζωή στη Γη. «Οι ουσίες αυτές πέφτουν στην επιφάνεια του Τιτάνα, και αυτό δεν μας οδηγεί πουθενά. Η ατμόσφαιρα του Τιτάνα έχει μεθάνιο και προσπαθούμε να μάθουμε το γιατί», είπα ο Samuelson.

Το 2017 θα αρχίσει το καλοκαίρι στο βόρειο τμήμα του Τιτάνα και ο χειμώνας στο νότιο. Τότε θα φανεί αν οι διαπιστώσεις των δυο ερευνητών είναι σωστές. «Περιμένουμε πλήρη αναστροφή της κυκλοφορίας των αερίων μαζών. Πρέπει να αρχίσουν να ρέουν από τον βορρά προς το νότο και να έχουμε εμφάνιση περισσότερων σύννεφων πάγου στο νότιο ημισφαίριο», είπε η Anderson.

(από Space, spacetravels)