Τα μικρά μυστικά του ασφαλιστικού.

Εκτός κινδύνου είναι όσοι δημόσιοι υπάλληλοι προλάβουν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέσα στη φετινή χρονιά. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι δεν πρόκειται να επηρεαστούν από τις επερχόμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, ακόμα και αν παραμείνουν στην εργασία τους και μετά το 2010.

Η κυβέρνηση προχώρησε σε ειδική ρύθμιση για τους δημοσίους υπαλλήλους αλλά και όσους υπάγονται στα ειδικά ταμεία που πήραν τον δρόμο για το ΙΚΑ (δηλαδή τους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα).

Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση διασφαλίζονται τα ασφαλιστικά δικαιώματα όσων θεμελιώσουν... μέσα στη χρονιά δικαίωμα συνταξιοδότησης, ακόμα και αν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να ανοίξουν την πόρτα εξόδου.

Τη σχετική πρωτοβουλία πήραν ο υπουργός Εργασίας Αν. Λοβέρδος και ο υφυπουργός Γ. Κουτρουμάνης σε μια προσπάθεια να ανακοπεί το κύμα φυγής από τον δημόσιο τομέα και τα ασφαλιστικά ταμεία. Είναι χαρακτηριστικό πως μέσα στο πρώτο τετράμηνο του έτους περισσότεροι από 15.000 δημόσιοι υπάλληλοι έσπευσαν να υποβάλουν τα χαρτιά τους για συνταξιοδότηση, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τυχόν αλλαγές. Για να μπει τέλος στη μαζική αυτή φυγή η σχετική ρύθμιση προηγήθηκε του ασφαλιστικού νομοσχεδίου και περιλαμβάνεται στον νόμο 3847 (ΦΕΚ Α67/11-5-2010).

Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 7 προβλέπεται πως διασφαλίζονται τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν θεμελιωθεί ή θα θεμελιωθούν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 από δημοσίους υπαλλήλους, στρατιωτικούς, πυροσβέστες κ.ά. Το ίδιο ισχύει και για υπαλλήλους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι οποίοι ανήκουν σε Ταμεία που έχουν ενταχθεί στο ΙΚΑ.

Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι μπορεί να παραμείνουν στην εργασία τους και μετά τη θεμελίωση του δικαιώματος, χωρίς να επηρεαστούν από τις όποιες μεταβολές.

ΕπιλογήΕπιπλέον, με την παράγραφο 8 του ίδιου νόμου δίνεται το
δικαίωμα σε όσους δημοσίους υπαλλήλους έχουν υποβάλει αίτηση παραίτησης μέσα στο έτος να την ανακαλέσουν μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση του νόμου (δηλαδή μέχρι τις 11 Ιουνίου).

Το «Εθνος» παρουσιάζει σήμερα με τη βοήθεια του δικηγόρου Διονύση Ρίζου, που ειδικεύεται σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, τις προϋποθέσεις για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στον δημόσιο τομέα. Επιπλέον δημοσιεύονται πίνακες με τα όρια συνταξιοδότησης και αναλυτικά παραδείγματα.

Αναλυτικά παραδείγματα
Τι γίνεται με μητέρα ανήλικου, υπάλληλο με δύο χρόνια θητεία και στρατιωτικούς

Ερώτηση: Εργαζόμενη που έχει προσληφθεί στο Δημόσιο το 1980 έχει παιδί που γεννήθηκε το 1985. Η ίδια γεννήθηκε το 1955. Πώς θεμελιώνει δικαίωμα και πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;

Απάντηση: Η συγκεκριμένη εργαζόμενη θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης κατά τον χρόνο που συμπληρώνει 15 έτη υπηρεσίας. Επομένως το 1995 θεμελίωσε δικαίωμα συνταξιοδότησης, αφού είχε παιδί ανήλικο.

Αυτό σημαίνει ότι το δικαίωμα που απέκτησε κατά τον χρόνο θεμελίωσης δεν μπορεί να επηρεαστεί από τις όποιες αλλαγές υπάρξουν στη συνέχεια (ενηλικίωση παιδιού κ.ά.).

Για να καταβληθεί η σύνταξη στην εργαζόμενη θα πρέπει να συμπληρωθεί χρόνος υπηρεσίας 16,5 έτη και ηλικία 43,5 ετών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η ίδια εργαζόμενη μπορεί επίσης να συνταξιοδοτηθεί εφόσον συμπληρώσει 23,5 συντάξιμα έτη (από τα οποία τα 16,5 στο Δημόσιο) ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η θεμελίωση του δικαιώματος επήλθε με τη συμπλήρωση της 15ετίας. Το όριο ηλικίας, όπως επίσης και τα συντάξιμα χρόνια που απαιτούνται -και στην περίπτωση που η σύνταξη χορηγείται χωρίς όριο ηλικίας- «κλειδώνουν» με βάση αυτό που ισχύει κατά τον χρόνο θεμελίωσης του δικαιώματος.

Ερώτηση: Εργαζόμενος έχει προσληφθεί στο Δημόσιο το 1975 και έχει και δύο χρόνια στρατιωτικής θητείας. Τι ισχύει στην περίπτωση αυτή για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος;

Απάντηση: Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 25 ετών στον δημόσιο τομέα. Στα 25 έτη συνυπολογίζεται και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας, που αναγνωρίζεται με εξαγορά στη συγκεκριμένη περίπτωση (η 25ετία δεν έχει συμπληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1997).

Επομένως εάν αναγνωρίσει τη στρατιωτική θητεία ο εργαζόμενος, που είναι σωστή επιλογή, θεμελιώνει δικαίωμα το 1998 (συμπλήρωση 25ετίας). Εάν δεν αναγνωρίσει τη στρατιωτική θητεία του, το δικαίωμα θεμελιώνεται το 2000.Ο εργαζόμενος εφόσον θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 1998 παίρνει σύνταξη σε ηλικία 60,5 ετών ή εναλλακτικά παίρνει σύνταξη με συνολικά 32,5 συντάξιμα έτη (από τα οποία 25 στο Δημόσιο) χωρίς όριο ηλικίας.

Εάν ο εργαζόμενος δεν αναγνωρίσει τον χρόνο στρατιωτικής θητείας, οπότε θεμελιώνει το δικαίωμά του το 2000, για να πάρει σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώσει ηλικία 61,5 ετών. Εναλλακτικά μπορεί να συμπληρώσει συνολικά 33,5 συντάξιμα έτη, οπότε αποχωρεί χωρίς όριο ηλικίας.

Ερώτηση: Εκπαιδευτικός, γεννηθείς το 1955, προσελήφθη στο Δημόσιο το 1981 και έχει υπηρετήσει πριν από την πρόσληψή του 2 έτη στρατιωτικής θητείας. Εχει συνεχή υπηρεσία μέχρι σήμερα. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;

Απάντηση: Εφόσον αναγνωρίσει τον χρόνο στρατιωτικής θητείας, θεμελίωσε δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2010, οπότε συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας του και 30 συντάξιμα έτη.

Ερώτηση: Στρατιωτικός έχει 24 χρόνια και 6 μήνες υπηρεσία που συμπλήρωσε τον μήνα που διανύουμε. Επηρεάζεται από τα νέα μέτρα;

Απάντηση: Ο εν λόγω στρατιωτικός θεμελίωσε δικαίωμα για συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας. Σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει το καθεστώς με το οποίο θα συνταξιοδοτηθεί.

Ερώτηση: Γυναίκα που διορίστηκε στο Δημόσιο το 1978. Πότε θεμελιώνει δικαίωμα;

Απάντηση: Η εν λόγω εργαζόμενη αν είναι άγαμη έχει ήδη θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 15ετίας. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 60 ή αν συμπληρώσει 35 χρόνια χωρίς όριο ηλικίας. Αν είναι έγγαμη μπορεί ήδη να συνταξιοδοτηθεί.

Ερώτηση: Γυναίκα που διορίστηκε στο Δημόσιο το 1989. Πότε θεμελιώνει δικαίωμα;

Απάντηση: Και η συγκεκριμένη εργαζόμενη έχει θεμελιώσει δικαίωμα με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης. Μόλις φτάσει το 60ό έτος της ηλικίας της θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί κανονικά.

Πώς θεμελιώνεται
Τα «κλειδιά» για το συνταξιοδοτικό δικαίωμα

Πώς θεμελιώνεται δικαίωμα συνταξιοδότησης στο Δημόσιο. Για τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος επέρχεται με τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών, που προβλέπονται για κάθε κατηγορία.

Σε πολλές περιπτώσεις η θεμελίωση του δικαιώματος δεν σημαίνει ταυτόχρονα και δυνατότητα συνταξιοδότησης του εργαζομένου, «κλειδώνει» όμως το δικαίωμά του για συνταξιοδότηση μέχρι την πλήρωση όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων.

Ετσι ο εργαζόμενος μπορεί σε μετέπειτα χρόνο να κάνει χρήση του υπό αίρεση δικαιώματός του.

Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας που προβλέπεται, απλώς περιμένει προκειμένου να πάρει σύνταξη όταν συμπληρώσει αυτό το όριο.

Το ίδιο ακολουθείται και στην περίπτωση συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας. Οποτε συμπληρώσει τα συντάξιμα χρόνια που προβλέπονται μπορεί να συνταξιοδοτηθεί.

Για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ισχύουν τα εξής:

• Για προσληφθέντες μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 οι χρόνοι που συνυπολογίζονται για θεμελίωση του δικαιώματος είναι οι δημόσιες υπηρεσίες και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας.
• Για τους προσληφθέντες από 1ης Ιανουαρίου 1983 και μετά, για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος συνυπολογίζονται όλοι οι χρόνοι, αρκεί να υπάρχει πενταετής υπηρεσία στο Δημόσιο.

Διαφορετικές οι προϋποθέσεις
Οι μητέρες ανηλίκων

Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στις μητέρες ανηλίκων. Στη συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων μητέρων στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα η θεμελίωση δικαιώματος επέρχεται υπό διαφορετικές προϋποθέσεις.

Συγκεκριμένα, η μητέρα ανήλικου παιδιού, δημόσιος υπάλληλος, με τη συμπλήρωση των απαραίτητων ετών ασφάλισης θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Μπορεί όμως να ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα μόνον όταν κατά τη συμπλήρωση του ανάλογου προβλεπόμενου ορίου ηλικίας το παιδί εξακολουθεί να είναι ανήλικο.

Ετσι ενώ μπορεί να συμπληρώσει τα απαραίτητα έτη ασφάλισης πολύ νωρίτερα, πρέπει κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας να υφίσταται σωρευτικά και η προϋπόθεση της ανηλικότητας του παιδιού.

Κατερίνα Κοκκαλιάρη
(από ethnos)