Ελευθερώστε βιβλία στο «άγνωστο»

Γράφει η Ιασονία.

Το «Bookcrossing» είναι η τελευταία μόδα μεταξύ των βιβλιόφιλων του πλανήτη. Μάθετε πως γίνεται και βοηθήστε να γίνει ο κόσμος μια βιβλιοθήκη.

Το έχουν αποκαλέσει «ένα απίθανο παγκόσμιο κοινωνιολογικό πείραμα». Μια «πρωτοποριακή προσπάθεια να γίνει όλος ο κόσμος μια βιβλιοθήκη». Ένα «φαινόμενο ανάμεσα σε αναγνώστες με αίσθηση της περιπέτειας και μία δόση αλτρουισμού». Τι είναι όμως το bookcrossing; Σύμφωνα με το Επίτομο Λεξικό της Οξφόρδης, όπου και καταχωρήθηκε ως καινούριο λήμμα τον Αύγουστο του 2004, πρόκειται για την «πρακτική του να αφήνεις ένα βιβλίο σε δημόσιο χώρο για να το βρουν και να το διαβάσουν άλλοι, οι οποίοι στη...
συνέχεια θα κάνουν το ίδιο». Όλα αυτά γίνονται δυνατά μέσα από το site: www.bookcrossing.com, ένα ιντερνετικό κλαμπ βιβλιόφιλων, οι οποίοι απελευθερώνουν τα βιβλία που διαβάζουν και μετά ακολουθούν τα ταξίδια τους στον κόσμο και τις ζωές που αυτά αγγίζουν.      

Ο εμπνευστής της ιδέας

Ιδρυτής του bookcrossing είναι ο Αμερικανός Ρον Χορνμπέικερ. Προγραμματιστής και συνιδιοκτήτης μιας εταιρείας ανάπτυξης λογισμικού και ιντερνετικού σχεδιασμού στο Κάνσας του Μιζούρι,  σκέφτηκε να δημιουργήσει μια ιντερνετική κοινότητα ανθρώπων, οι οποίοι θα ελευθέρωναν τυχαία στον κόσμο κάποιο αγαπημένο τους αντικείμενο και μετά, μέσω ενός ηλεκτρονικού συστήματος εντοπισμού, θα παρακολουθούσαν την διαδρομή του από παραλήπτη σε παραλήπτη. Το αντικείμενο που διάλεξε ήταν τα βιβλία κι έτσι το bookcrossing, με σήμα το «κίτρινο βιβλίο που τρέχει», έκανε την πρώτη του εμφάνισή στις 17 Απριλίου 2001.        

Η φιλοσοφία του bookcrossing

Το bookcrossing συνδυάζει την χαρά της τυχαίας ανακάλυψης, την περιπέτεια, τη γενναιοδωρία και την αγάπη για την λογοτεχνία σε ένα μοναδικό μίγμα που οι βιβλιόφιλοι βρίσκουν ακαταμάχητο. Είναι ένας σύγχρονος τρόπος να αφήσεις ένα «μήνυμα στο μπουκάλι» ή ένα «μπαλόνι στον ήλιο» γεμάτο σημειώσεις, και φέρνει πίσω παιδικές αναμνήσεις.

Μια παγκόσμια περιπέτεια

Σήμερα, το bookcrossing είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που το συναντάει κανείς σε 150 χώρες του κόσμου, από την Ανταρκτική έως τη Ζιμπάμπουε  και από την Κίνα έως την Αμερική. Πρώτη χώρα σε συμμετοχή είναι οι Ηπα και ακολουθούν ο Καναδάς, η Αγγλία, η Αυστραλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία. Τα βιβλία δεν γνωρίζουν σύνορα και συχνά βρίσκονται να ταξιδεύουν σε υπερπόντιους προορισμούς

Η έκπληξη των αριθμών 

H μεγάλη παρέα των bookcrossers αριθμεί σήμερα 494.130 μέλη σε όλο τον κόσμο, ενώ κάθε μέρα εγγράφονται στο site 400 καινούρια μέλη. Οι παίκτες – αναγνώστες ανήκουν σε όλες τις ηλικίες (από 8 έως 98 ετών) και δημογραφικές κατηγορίες, με περισσότερες τις γυναίκες μεταξύ 25 και 45 ετών. Μέχρι τώρα έχουν καταχωρηθεί 1.370.000 βιβλία. Η συνδρομή στο site είναι δωρεάν και το μόνο που χρειάζεται κανείς για να πάρει μέρος είναι η πρόσβαση στο δίκτυο και η αγάπη για το bookcrossing.

Οι κανόνες του παιχνιδιού

Η διαδικασία για να συμμετέχει κανείς στο παιχνίδι του bookcrossing είναι απλή και εύκολη. Αυτό που έχετε να κάνετε είναι να μπείτε στο site και να εγγράψετε στη βάση δεδομένων του ένα ή περισσότερα βιβλία, εισάγοντας τον αριθμό ISBN του βιβλίου. Στη συνέχεια, σας δίνεται από το site ένας μοναδικός κωδικός αριθμός για την αναγνώριση του βιβλίου (BCID - BookCrossing ID number), τον οποίο και σημειώνετε στην ειδική αυτοκόλλητη ετικέτα που μπορείτε να κατεβάσετε από το site. Αφού την τοποθετήσετε στο εσώφυλλο του βιβλίου, μπορείτε να το απελευθερώσετε σε όποιο σημείο θέλετε για να το βρει και να το διαβάσει κάποιος άλλος. Αυτό μπορεί να είναι το παγκάκι ενός πάρκου, μια καφετέρια, το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, το σουπερμάρκετ, στάσεις λεωφορείου, το αεροπλάνο, σε ένα τηλεφωνικό θάλαμο  ή ακόμα και μια παραλία. Αυτοί που θα βρουν το βιβλίο σας θα ακολουθήσουν τις οδηγίες που υπάρχουν στην ετικέτα του bookcrossing, θα επισκεφτούν το site κι έτσι θα μπορέσουν να  μάθουν που βρισκόταν το βιβλίο πριν περιέλθει στην κατοχή τους. Θα μπορέσουν επίσης να γράψουν ένα σημείωμα, ώστε να ξέρετε κι εσείς με την σειρά σας ότι αυτό βρίσκεται σε καλά χέρια.

Οι Έλληνες bookcrossers

Ξεπερνούν τους 1400 και απλώνονται σε όλη την ελληνική επικράτεια. Από την Θεσσαλονίκη έως την Κρήτη και από την Αθήνα έως τη Κέρκυρα. Η επίσημη βάση των bookcrossers στη Θεσσαλονίκη είναι το café «Φρουτότυπο», όπου και πραγματοποιήθηκε φέτος (14 – 16 Ιουλίου 2006) το πρώτο ελληνικό συνέδριο bookcrossing.

Αν θέλετε να τους γνωρίσετε καλύτερα, θα τους βρείτε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις:

www.bookcrossing.com/forum/28 και www.bookcrossing.com.hunt

O πιο φανατικός bookcrosser του πλανήτη

Ονομάζεται Richard Loeffler και από το 2002 που παίρνει μέρος στο Bookcrossing έχει χαρίσει γύρω στα  4,000 βιβλία. Ως συνταξιούχος πωλητής βιβλίων και διαχειριστής σε μια τοπική βιβλιοθήκη που του δίνει παλιά βιβλία, τα οποία ξεσκαρτάρει από το ράφι, έχει τη δυνατότητα να διαθέτει πολλούς τίτλους για χάρισμα. Ελευθερώνει βιβλία στα καφέ κοντά στο σπίτι του στο Saskatchewan του Καναδά, στήνει δωρεάν πάγκους βιβλίων σε αγώνες χόκεϊ κι ακόμα στέλνει βιβλία σε αναγνώστες στην άλλη άκρη της γης. Που οφείλεται η αγάπη του για το bookcrossing; Όπως λέει ο ίδιος: «Απολαμβάνω να δίνω βιβλία σε ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά, αν σκεφτείτε πως το πιο κοντινό βιβλιοπωλείο στην πόλη μου βρίσκεται 150 μίλια νότια». Η επιθυμία του να διαδώσει την λογοτεχνία μέσω της αναπτυσσόμενης κουλτούρας του bookcrossing είναι τόσο μεγάλη που έχει γίνει θρύλος ανάμεσα στην κοινότητα των bookcrossers: «Είναι αλήθεια. Μια γυναίκα από την Κίνα μου έστειλε ένα mail, λέγοντας πως είμαι διάσημος στην πόλη της γιατί έχουν μεγάλη δυσκολία να βρουν τα βιβλία που θέλουν κι εγώ τους τα στέλνω. Μου αρέσει αυτό».

«Αν αγαπάς τα βιβλία, ελευθέρωσέ τα»

Το αγαπημένο σύνθημα των απανταχού της γης φίλους του bookcrossing πηγάζει από την πεποίθηση πως το να ελευθερώνεις βιβλία για να τα βρουν κάποιοι άλλοι, είναι πιο συναρπαστικό από το να τα στοιβάζεις στο ράφι σου και να τα τρώει η σκόνη. Σύμφωνα με τον ιδρυτή όμως του bookcrossing, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να πάρει κανείς μέρος στο παιχνίδι. Για τα μικρά παιδιά, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να αγαπήσουν την ανάγνωση και να ενθαρρυνθούν στη μοιρασιά βιβλίων και συναισθημάτων με άλλους μικρούς αναγνώστες. Ακόμα για εκείνους που δεν είναι διατεθειμένοι να αποχωριστούν τα βιβλία τους, το bookcrossing δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με τις προτιμήσεις τους και τις προσωπικές τους κριτικές για τα βιβλία που έχουν διαβάσει, ανταλλάσσοντας απόψεις με άλλους βιβλιόφιλους του πλανήτη. Αν όλα αυτά σας φαίνονται ενδιαφέροντα και περιπετειώδη, δεν έχετε παρά να μπείτε στην μεγάλη παρέα των bookcrossers και να μοιραστείτε μαζί με άλλους την αγάπη σας για την λογοτεχνία. Που ξέρετε…

«Σε 100 χρόνια από τώρα, μπορεί το δισέγγονό σας να ανοίξει κάπου ένα βιβλίο, να βρει τη διεύθυνση του bookcrossing και, ανατρέχοντας στον αριθμό ταυτότητας του βιβλίου, να διαβάσει το ημερολόγιο που κάποτε είχατε γράψει γι’ αυτό» όπως σημειώνει ο Ρον Χορνμπέικερ.