Ο Γέροντας Εφραίμ και ο νέος πανσλαβισμός...

Tου Αρχιμανδρίτη Σωφρονίου Γκουτζίνη, Th.M.,Kαθηγητή Εκκλησιαστικής Σχολής Ξάνθης, Ιεροκήρυκα Ι.Μ. Ξάνθης και Περιθεωρίου

Η υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου διχάζει την κοινή γνώμη: σκάνδαλο για πολλούς, διωγμός εναντίον της εκκλησίας για κάποιους άλλους. Με το παρόν άρθρο θέλω να υπερβώ τον ορυμαγδό των φωνασκιών και των εντυπώσεων, για να φωτίσω, όσο μπορώ, τα γεγονότα μετά την προφυλάκιση του Καθηγουμένου π. Εφραίμ, και ιδιαίτερα την...
ρωσική παρέμβαση.

Είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ δύο φορές την Ρωσία σε αντίστοιχες πολυήμερες επισκέψεις. Επί Σοβιέτ διαπίστωσα τον εναγκαλισμό μεταξύ του Πατριαρχείου της Μόσχας και της Σοβιετικής Εξουσίας. Στη δεύτερή μου επίσκεψη είδα πως πολλοί ρώσοι κληρικοί διέπονταν από έναν ιδιότυπο εθνικισμό και ανθελληνισμό, που εκφράστηκε μάλιστα με άκομψο τρόπο και στα πλαίσια της θεολογικής συνδιασκέψεως στην οποία συμμετείχα. Η τάση αυτή εκδηλώθηκε με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο από τη στιγμή που ο Πατριάρχης Κύριλλος διαδέχθηκε τον Πατριάρχη Αλέξιο και έκανε «υπουργό εξωτερικών» της ρωσικής εκκλησίας τον Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα. Ο τελευταίος με μια σειρά περιοδειών, με επανειλημμένες επισκέψεις και…συναυλίες του επιχειρεί να καταστήσει ελκυστική την ρωσική ορθοδοξία και να παίξει ρόλο κηδεμόνα των απανταχού ορθοδόξων. Ο μεγάλος βέβαια καημός είναι το Άγιο Όρος και οι Άγιοι Τόποι, όπου τα προνόμια των δύο παλαίφατων Πατριαρχείων, του Οικουμενικού και του Ιεροσολύμων, εμποδίζουν την εξάπλωση του πανσλαβισμού και την πραγμάτωση της «Τρίτης Ρώμης».

Όμως, η ρωσική πολιτική και εκκλησιαστική ελίτ βρήκε ξαφνικά έναν απρόσμενο σύμμαχο για τα σχέδιά της: τον Γέροντα Εφραίμ, ο οποίος σε ελάχιστο χρόνο μετά την κατάθεσή του στην εξεταστική επιτροπή της βουλής συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Μεντβέντεφ, ο οποίος εξέφρασε την υποστήριξή του στο προσωπό του. Μάλιστα πρίν λίγες μόνο εβδομάδες, υπό την επίβλεψη και οργάνωση του ιδρύματος «Άγιος Ανδρέας», αυτής της ναυαρχίδας του πανσλαβισμού, ο π. Εφραίμ όργωσε τη ρωσική γη με αφορμή την λιτάνευση της Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου, σε μία επίδειξη ισχύος και συνεργασίας με τη ρωσική εξουσία.

Καλά και άγια όλα αυτά, θα μπορούσε να πει κανείς, μέχρι τη στιγμή που ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία η απόφαση για την προφυλάκιση του Ηγουμένου. Τότε απεκαλύφθησαν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί: με την ακαριαία και άκομψη παρέμβαση τόσο του Πούτιν όσο και του Μόσχας Κύριλλου υπέρ του π. Εφραίμ έπεσαν οι μάσκες: ο π. Εφραίμ δεν είναι απλώς ο Ηγούμενος του Βατοπεδίου, αλλά και ο εκλεκτός της Μόσχας, με όσα αυτό συνεπάγεται. Συγχωρείστε με, αλλά θα πρέπει κανείς να διέπεται ή από αφέλεια ή από συμφέροντα, για να μην κατανοεί πως ο π. Εφραίμ είναι πλέον δημοφιλής για το νέο πανσλαβισμό. Το ερώτημα είναι: γιατί ο π. Εφραίμ; Αναζητήστε την απάντηση στην τοπογραφία του Αγίου Όρους. Στο Βατοπέδι ανήκει το «Σαράϊ» δηλ. η σκήτη του Αγ. Ανδρέα, την οποία διακαώς επιθυμούν οι Ρώσοι, προκειμένου να την καταστήσουν ορμητήριο για να κυριαρχήσουν στο Αγ. Όρος, ενώ για τον ίδιο λόγο ανεγείρουν μεγαλόπρεπο κτίριο στα όρια της Σιμωνόπετρας...

Οι πρόσφατες παρεμβάσεις της Ρωσίας σε εκκλησιαστικό και πολιτικό επίπεδο θα πρέπει να απασχολήσουν ιδιαίτερα την ιεραρχία της εκκλησίας σε Κωνσταντινούπολη και Αθήνα. Η σιγή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που μέχρι στιγμής δεν έχει τοποθετηθεί στο ζήτημα της προφυλάκισης του Καθηγουμένου, δηλώνει την κρισιμότητα του ζητήματος. Ας μην παρασυρόμαστε από συναισθηματισμούς και παρορμήσεις. Όλοι συμπάσχουμε με το δράμα του Ηγουμένου π. Εφραίμ. Όμως ένα είναι σίγουρο: ότι το Βατοπέδιο έχει ήδη καταστεί ναρκοπέδιο και χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο πώς θα περπατήσουμε από εδώ και πέρα… (από amen)