Η επόμενη φάση του ασφαλιστικού

Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι μόνο μία από τις μεγάλες αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν για να βρει και πάλη την ανταγωνιστική της τροχιά η Ελληνική οικονομία. Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πρόσφατα είναι μεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δε λύνει τα προβλήματα για να καταστεί το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μακροπρόθεσμα βιώσιμο.

Το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα συνεχίσει στο μέλλον να...

επιβαρύνεται. Ναι μεν ο κ. Λοβέρδος είπε ότι το κράτος από ένα σημείο και μετά δεν θα εγγυάται τις επικουρικές συντάξεις και ότι θα πρέπει να προσαρμόσουμε τις πληρωμές με βάση του τι αντέχει  το σύστημα να δίνει,  εντούτοις όμως ο κρατικός προϋπολογισμός θα συνεχίσει να επιβαρύνεται. Η τριμερή χρηματοδότηση θα συνεχιστεί.

Στα θετικά είναι ότι το νομοσχέδιο αναιρεί ορισμένες αδικίες, όπως οι πρόωρες συντάξεις εκ μέρους πολλών επαγγελματικών ομάδων. Έτσι οι στρατιωτικοί δεν μπορούν πλέον να βγουν στη σύνταξη στα 45, και αν πάρουν σύνταξη πριν τα 65, τότε αυτή θα είναι μειωμένη. Οι άγαμες θυγατέρες θα μπορούν επιτέλους να παντρευτούν (οι περισσότερες έχουν οικογένεια απλά είναι άγαμες), διότι θα τους κοπεί η σύνταξη. Το δυστύχημα είναι ότι έπρεπε να επέμβει η τρόικα (thanks τρόικα) για να περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας το μεγαλύτερο αδίκημα που έχει επινοήσει ο ανθρώπινος νους.

Για να καταστεί το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας απόλυτα βιώσιμο και να μην βασίζεται καθόλου στο κράτος, θα πρέπει από ανταποδοτικό να γίνει κεφαλαιοποιητικό. Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές του κάθε εργαζομένου θα μπαίνουν σε έναν ατομικό λογαριασμό και θα πρέπει ο δικαιούχος να έχει την ευχέρεια της διαχείρισης που επιθυμεί.

Μέχρι όμως να γίνει αυτό, η σύνταξη θα εξακολουθεί (σήμερα παρά ποτέ) να είναι κοινωνικού χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, ένα κατώτατο επίδομα σε αυτούς που δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν αρκετά ένσημα και κάτι παραπάνω για αυτούς που έχουν τις προϋποθέσεις για να λάβουν πλήρης σύνταξη.

Η κοινωνικότητα όμως της σύνταξης γεννά ορισμένα ερωτήματα που ακόμα δεν έχουν διευκρινιστεί από τον νομοθέτη. Το κυριότερο δε αυτού είναι, αν οι εισφορές είναι κουμπαράς η κοινωνικός φόρος; Επίσης, αν οι εισφορές είναι απαίτηση του φορολογούμενου έναντι του κράτος η όχι; Η απάντηση (που  κάποτε θα δοθεί διευκρίνηση από κάποιο ανώτατο δικαστήριο) είναι ότι μάλλον είναι κοινωνικός φόρος και όχι κουμπαράς.

Οι εισφορές είναι κοινωνικού χαρακτήρα διότι από αυτά τα λεφτά πληρώνονται εργατικά ατυχήματα, χήρες και ορφανά και βέβαια ειδικές και πανάκριβες ιατρικές εξετάσεις και επεμβάσεις που καθίστανται αδύνατον ένας ιδιώτης να αναλάβει από μόνος του.

Αυτό το στοιχείο της πρόνοιας/κοινωνικότητας κτλ, γεννά ένα επιπλέον ερώτημα: για ποιο λόγο να παίρνει κάποιος σύνταξη από το κράτος αν έχει αρκετά να ζήσει; Το ταμείο πρόνοιας δεν είναι για όλους, αλλά για ορισμένους που πληρούν ειδικές προϋποθέσεις. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με την σύνταξη. Αν δηλαδή η προσωπική σου περιουσία επαρκεί για να ζεις αξιοπρεπώς δεν υπάρχει λόγος να λαμβάνεις και σύνταξη.

Ως εκ τούτου, το επόμενο κεφάλαια που θα ανοίξει μελλοντικά, όσο αναφορά το συνταξιοδοτικό είναι το ποιος θα δικαιούται να πάρει σύνταξη βάση εισοδηματικών κριτηρίων. Ήδη έχει γίνει ξώφαλτση αναφορά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο από τον κ. Λοβέρδο χωρίς να λάβει διαστάσεις συζήτησης. Είναι όμως σίγουρο ότι θα εφαρμοστεί σε μερικά χρόνια από τώρα όταν το ασφαλιστικό και πάλι, θα έχει φτάσει (όπως σήμερα), στο σημείο να μην μπορεί να πληρώσει συνάξεις.

Αυτό όμως προσκρούει στα κεντημένα δικαιώματα της άρχουσας τάξης εν Ελλάδι. Δικαστικοί, πολιτικοί, και πάρα πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι με μερικά εκατομμύρια ευρώ στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς θα θιχτούν. Αυτοί θα είναι που θα φωνάζουν αδικία όταν εφαρμοστεί ένα τέτοιο σύστημα και όχι αυτοί που ούτε καν τα 360 ευρώ τον μήνα δεν παίρνουν.

Επίσης θα θιχτούν ορισμένοι πλούσιοι συνδικαλιστές, που στο όνομα της εργατικής τάξης καταφέρουν και μπαίνουν σε πολλαπλά διοικητικά συμβούλια οργανισμών και εισπράττουν 100,000 ευρώ τον χρόνο (έκαστος) για αυτή την τιμή. Ήδη ορισμένοι βγαίνουν στα παράθυρα και παραπονιούνται ότι θα τους περιοριστεί η σύνταξη στα 2200 ευρώ τον μήνα (3300 από πολλαπλές πηγές), ενώ κανείς δεν αναρωτιέται πως μπορεί να ζήσει ένας νέος με 500 ευρώ τον μήνα.

Πόσοι είναι αυτοί άραγε όπου με εισοδηματικά κριτήρια δεν θα παίρνουν σύνταξη; Κανείς δεν ξέρει διότι δεν έχει ποτέ γίνει κάποια μελέτη, αλλά με το μάτι λογικά πρέπει να είναι μερικές δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας.

Μόνο με εισοδηματικά κρίτρα και παράλληλα η εμπέδωση του ότι η σύνταξη είναι κοινωνικό αγαθό και όχι κεκτημένο δικαίωμα, θα μπορεί η Ελλάδα να μεταπηδήσει σε ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα στο μέλλον. Σε ένα τέτοιο σύστημα, οι εισφορές θα αποτελούν κεφάλαιο του εργαζόμενου. Μέχρι τότε και μέχρι το κράτος να απεμπλακεί από την υποχρέωση του να παράσχει αυτό το αγαθό, ο προνοιακός χαρακτήρας της σύνταξης θα συνεχιστεί.

Γιώργος Καισάριος
(από realpolitics)