"Διανοητική Οξύτητα. Αρκεί ;"

Γράφει η Ιασονία

"Η τέχνη είναι η μόνη μεταφυσική". Τουλάχιστον στον δικό μας χωροχρόνο. Είναι η μόνη αποδεκτή μορφή μεταφυσικής αναζήτησης στο σύγχρονο κόσμο. Λογοτεχνία, ποίηση, Φιλοσοφία (τέχνη & επιστήμη), Κινηματογράφος, Γλυπτική, ζωγραφική και τόσα άλλα, υπήρξαν οι θεμέλιοι λίθοι σε όλες τις κοινωνίες των ανθρώπων, έξω από το πεπερασμένο των εποχών. Κάτι σαν σκαλωσιές, όπου επάνω τους μετεωρίστηκαν για αιώνες, ιδέες και άνθρωποι. Εκείνοι οι παράξενοι, που συχνά αισθάνθηκαν την...
ανάγκη να φωνάξουν προς τον κόσμο: «Εάν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι έξω από τη γη, δεν θα μπορέσεις να σταθείς επάνω της» (1).

Κοινό γνώρισμα, όλων των σύγχρονων φιλοσόφων - του λεγόμενου Δυτικού Πολιτισμού, οι οποίοι πήραν την σκυτάλη από τους Αρχαίους Μεγάλους Έλληνες, υπήρξε η αναζήτηση της ίδιας μεταφυσικής, δηλαδή το υπαρξιακό η οντολογικό ζήτημα.

Το οντολογικό ζήτημα, λοιπόν εξακολουθεί να καίει τον πυρήνα του φιλοσοφικού νου, σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Και για να κάνουμε και μερικές απλοποιήσεις, οντολογικό ζήτημα εστί με λίγα λόγια αυτό : «-Ποιος είμαι; - Πως δημιουργήθηκα;  -Από πού ήρθα; -Και που πάω !». Απλά πραγματάκια !

Φυσικά αστειεύομαι. Το οντολογικό ζήτημα δεν υπήρξε απλό, μα ούτε και ανεπίλυτο, καθώς έχει επιλυθεί αρκετές φορές…Κάπου στο πέρασμα των αιώνων ξεχάστηκε απλώς. Εφόσον όμως,

 «Η Γνώση είναι Ανάμνηση», υπάρχει ακόμα ελπίς, να θυμηθούμε.

Η αγωνιώδης αυτή προσπάθεια για την αναζήτηση νοήματος στο σύγχρονο κόσμο, δύναται πράγματι να οδηγήσει το άτομο έξω από τα πλαίσια  του «φυσιολογικού» ή του αποδεκτού, σύμφωνα με τα μέτρα της κοινωνίας. Ένα τέτοιο «μοναχικό σπορ» μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει έναν άνθρωπο σε ασυμβατότητα, με τους ‘κανόνες’. Μελετώντας κανείς τις βιογραφίες των σύγχρονων φιλοσόφων, ανακαλύπτει συχνά ότι οδηγήθηκαν  σε αποκλεισμό και περιθωριοποίηση, λόγω του ότι τα όσα πρέσβευαν έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις συνθήκες της εξωτερικής πραγματικότητας. (βλέπε Νίτσε).

Σε αντίθεση ο Αριστοτέλης δεν αντιμετώπιζε τα ίδια προβλήματα όταν έγραφε το «Περί Ψυχής», προσεγγίζοντας το μεταφυσικό ή υπερβατικό με επιστημονική γλώσσα. Σήμερα το να μιλήσει κάποιος για την «Ψυχή» είναι ένα θέμα ταμπού. Η μεταμοντέρνα κοινωνία, όπου σύμφωνα με τον «μεγάλο της φιλόσοφο» Νίτσε, «ο Θεός είναι νεκρός» δεν αποδέχεται τέτοιες συζητήσεις, τις θεωρεί πεπερασμένες.

Παρόλα τα ατοπήματα που μπορούν να προκύψουν σε ανθρώπους που αναζητούν, είτε μέσω της τέχνης, είτε μέσω της φιλοσοφίας, ασχέτως από τους «πικρούς καρπούς», προσωπικά, βγάζω το καπέλο σε όσους επιχειρούν να εκθέσουν τον έσω-κόσμο τους στην ανθρωπότητα. Άλλωστε όπως όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι, οφείλω να παραδεχτώ ότι είμαι και εγώ ένας τραυματισμένος άνθρωπος. Σχετικά ικανή, σχετικά ανίκανη!

 Όταν πρωτοδιάβασα Νίτσε, στην τρυφερή ηλικία των 18 ετών, ένιωσα σαν να γεύτηκα ένα καρπό που εξωτερικά –διανοητικά φαινόταν πολύ ελκυστικός αλλά όταν έμπαινε στο σώμα- το αρρώσταινε. Σε ότι αφορά τον Νίτσε, όλα δείχνουν  ότι ήταν γέννημα της εποχής του, ένας τραυματισμένος άνθρωπος με μεγάλη διανοητική ικανότητα, που συντρίφθηκε από τα γεννήματα της ίδιας του της σκέψης. Τον πλάκωσε το βάρος του «Υπερανθρώπου» για τον οποίο ομιλούσε, ενός ανθρώπου που είχε μοναδικό σημείο αναφοράς τον εαυτό του.

 Ένα κλειστό σύστημα συντριβής. Σε αντίθεση με το «Γνώθι Σ΄Αυτόν» , όπου κανείς πρέπει αρχικά να αναρωτηθεί «Ποιος Είμαι», προτού προσεγγίσει τις δυνάμεις αυτού που είναι, με τα συνεπακόλουθα ερωτήματα :

«Πως δημιουργήθηκα; Γιατί δημιουργήθηκα; Από πού έρχομαι ; και που πηγαίνω;» Ένα ανοιχτό σύστημα όπου ο Εαυτός προσεγγίζεται σε αναφορά με τη δημιουργία και τα αίτια της δημιουργίας - και όχι μόνο με την διάνοια. Τείνω πλέον να πιστεύω ότι η διανοητική οξύτητα δεν επαρκεί στην φιλοσοφία. Είναι ένα άλλο δίπολο που χρειάζεται κανείς στο οπλοστάσιο του, εάν επιθυμεί να ανοίξει τους οφθαλμούς του στην λεγόμενη «Αλήθεια».

Συναισθάνομαι  το δίπολο αυτό …αντικριστά από την Διάνοια. Υπάρχει, Ισορροπεί και Άρχει.

Δεν θα σας το αποκαλύψω όμως, γιατί μου αρέσει να σας βάζω σε σκέψεις. Θα σας αφήσω να το μαντέψετε…Να το δι-αισθανθείτε…Έτσι  η ανακάλυψη θα αξίζει περισσότερο…

Καλημέρα, καλημέρα λοιπόν…

(1)   ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, «ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ»